Jak wynika z corocznych raportów publikowanych przez Międzynarodową Federację Robotyki (IFR), rynek robotyzacji systematycznie rósł w poprzednich latach, a sama sprzedaż robotów osiągała rekordowe zyski. W nowo opublikowanym raporcie ‘World Robotics 2021’ (dalej: Raport), IFR zaprezentowała nieco inne dane. W wyniku pandemii branża robotyki odnotowała spadki.

Choć branża robotyki ucierpiała, nic nie wskazuje na to, by proces rozwoju tej branży miał w najbliższych latach zostać wstrzymany. Perspektywa sektora robotyki nadal jest obiecująca, co potwierdzają same oczekiwania wynikające z Raportu wskazujące, że globalne instalacje robotów odbiją się mocno i wzrosną o 13% do 435 000 sztuk przekraczając tym samym rekordowy poziom osiągnięty w 2018 r. Co więcej, oczekuje się, że w 2024 r. osiągnięty zostanie znaczący pułap – 500 000 urządzeń instalowanych rocznie na całym świecie.

Wprowadzając nowe regulacje w zakresie robotyki, można stwierdzić, iż również polski rząd zauważył potencjał, jaki wynika ze wspierania przedsiębiorców w omawianym sektorze. Bowiem jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy wprowadzającej nowe regulacje w ramach Polskiego Ładu, w tym w zakresie wsparcia dla robotyzacji przedsiębiorstw: „Robotyzacja powinna stać się kluczowym narzędziem służącym do zwiększania efektywności rynkowej. Sektorem gospodarki, w którym występuje częsta interakcja świata cyfrowego i środowiska fizycznego jest przemysł. Tempo czwartej rewolucji przemysłowej jest nieporównywalnie szybsze w odniesieniu do wcześniejszych zmian w przemyśle. Proces ten przyspiesza, m.in. za sprawą wykładniczego wręcz rozwoju sztucznej inteligencji (AI), robotyzacji, Internetu rzeczy (IoT) i rozwiązań chmurowych.”.

Polski Ład a ulga na robotyzację

Od 1 stycznia 2022 r. w ramach nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT) i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), przedsiębiorcy mają prawo skorzystać z tzw. ulgi na robotyzację. Dzięki nowym przepisom, przedsiębiorcom oferowane jest wsparcie w tworzeniu rozwiązań, które mają zautomatyzować procesy produkcyjne, ale także przetwarzanie danych w innowacyjny sposób i tym samym stworzyć umiejętne wykorzystanie wypracowanych rozwiązań. Celem takiego działania jest również udoskonalenie robotyzacji przede wszystkim w procesach produkcyjnych w Polsce.

Ulga na robotyzację polega na tym, że podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych/ z pozarolniczej działalności gospodarczej może odliczyć od podstawy opodatkowania, kwotę stanowiącą 50% kosztów uzyskania przychodów jakie zostały poniesione w roku podatkowym na robotyzację (przy czym kwota odliczenia nie może przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika). O rodzaju wydatków kwalifikujących się do zastosowania ulgi ze względu na ich specyfikę napiszemy na naszym blogu w odrębnym wpisie.

Przykładowo, przedsiębiorca który w 2022 roku poniósł koszty związane z robotyzacją swojej firmy w wysokości 500 000 PLN, które stanowiły koszty uzyskania przychodów, będzie mógł dodatkowo odliczyć od podstawy opodatkowania kwotę 250 000 PLN (500 000 PLN x 50%) w zeznaniu rocznym za 2022 rok.

Jakie warunki należy spełnić i kto może skorzystać z ulgi?

Ulga na robotyzację przeznaczona jest zarówno dla:

• podatników podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jak i
• osób prawnych osiągających zyski inne niż kapitałowe.

Jeżeli chodzi o przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych – ulga ma zastosowanie dla przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej (PIT-36) oraz podatkiem liniowym (PIT-36L). Warunkiem jest oczywiście inwestycja w sektor robotyzacji. Nie ma znaczenia natomiast wielkość przedsiębiorstwa i tym samym limit przychodów spółki. W konsekwencji, wszyscy przedsiębiorcy są uprawnieni do skorzystania z preferencji podatkowej – małe, średnie i duże przedsiębiorstwa.

Co więcej, w komunikacie opublikowanym przez Ministerstwo Finansów, wskazano, że na uldze skorzystają przede wszystkim polskie firmy, dla których decyzja o inwestowaniu w roboty przemysłowe była dotychczas trudna ze względu na duże nakłady inwestycyjne.

Jak rozliczyć ulgę na robotyzację i jak to udokumentować?

W celu skorzystania z odliczenia, podatnik jest zobowiązany dostarczyć do naczelnika urzędu skarbowego w terminie składania zeznania podatkowego wykaz kosztów podlegających odliczeniu. Natomiast w rocznym zeznaniu podatkowym przedsiębiorca ma prawo odliczyć koszty tego roku, w którym faktycznie je poniósł. Jeżeli jednak przedsiębiorca

• poniósł stratę lub
• dochód jest niższy od kwoty przysługującego odliczenia,

ma on prawo rozliczyć ulgę w kolejnych 6 latach podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Co ważne, odliczenie powyższych wydatków, jakie poniesione zostały na robotyzację, będzie obejmować koszty poniesione w latach podatkowych z okresu 2022-2026. Oznacza to, że wprowadzona ulga będzie obowiązywała pięć lat i będzie dotyczyła wydatków poniesionych od 2022 r. Z literalnego brzmienia przepisów wynika zatem, że skorzystanie z ulgi nie będzie możliwe dla robotów nabytych przed 2022 r. Wydatki związane z robotyzacją muszą być ponoszone już w 2022 r. i latach kolejnych. Oznacza to, że w ramach ulgi na robotyzację mogą być rozliczane wskazane w katalogu ustawowym koszty poniesione w związku z nabyciem fabrycznie nowych robotów począwszy od początku roku podatkowego rozpoczętego  w roku 2022.

Warto mieć na uwadze, że podatnikowi, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej lub Polskiej Strefy Inwestycji (art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a ustawy o CIT i art. 21 ust. 1 pkt 63a lub 63b ustawy o PIT) prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych zwolnień.

Odpisy amortyzacyjne

Warto mieć na uwadze, iż ulga na robotyzację nie przewiduje rozliczania kosztów odpisów amortyzacyjnych – nie są one wskazane w ustawowym katalogu kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację. Podatnicy, którzy zainwestują w robotyzację przed końcem 2026 r. i rozpoczną amortyzację nabytego robota przemysłowego wraz z urządzeniami peryferyjnymi, będą mieli możliwość (1) rozliczyć 50% takich kosztów nabycia w ramach ulgi na robotyzację, zgodnie z regulacjami oraz (2) rozliczać wydatki na nabycie w ramach odpisów amortyzacyjnych, według ogólnych zasad podatkowych. Co istotne, jeżeli podatnik dokona zbycia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej przed końcem okresu amortyzacji, a w przypadku umowy leasingu – przed końcem podstawowego okresu umowy leasingu, to ma obowiązek zwiększenia podstawy obliczenia podatku w zeznaniu za rok podatkowy o kwotę uprzednio dokonanych odliczeń (w zeznaniu za rok, w którym nastąpiło zbycie). Zatem w takim przypadku przedsiębiorca będzie musiał zwrócić całą kwotę ulgi, którą otrzymał – dlatego warto wcześniej przeanalizować nabywane inwestycje – w szerszej perspektywie czasowej.

W sytuacji, gdy podatnik amortyzuje obecnie robota przemysłowego wraz z urządzeniami peryferyjnymi zakupionego przed wprowadzeniem ulgi, nawet jeśli spełnia on warunki określone w ustawie, tj. robot jest fabrycznie nowy (nie był wcześniej używany), spełnia przesłanki do uznania go za robota przemysłowego, a także nie był poddany leasingowi operacyjnemu, to koszty jakie poniósł przedsiębiorca, w tym amortyzacja i potencjalne koszty przeróbek, nie mogą być rozliczone w zakresie ulgi na robotyzację od stycznia 2022 r. Co więcej, jeśli dany przedsiębiorca podejmie decyzję w 2022 r. lub w latach kolejnych o wymianie wyposażenia takiego robota zakupionego przed 2022 r., poprzez zakup nowych części, nadal nie może skorzystać z ulgi na robotyzację. Uldze będą podlegać wyłącznie wskazane w katalogu ustawowym roboty, maszyny, urządzenia i inne świadczenia, jakie podmiot nabył w 2022 r., aż do 2026 r. włącznie.

Zatem w rozliczeniu rocznym w ramach ulgi na robotyzację można rozliczyć 50% wartości kosztów nabycia poniesionych w danym roku podatkowym, , co z pewnością wpłynie na mniejsze rozliczenie PIT/ CIT takiego przedsiębiorcy.

Ponadto ulga ma zastosowanie także w przypadku stosowania leasingu finansowego dla danej inwestycji spełniającej definicję robota przemysłowego/ urządzenia peryferyjnego, co oznacza, że od początku okresu leasingu użytkownik może rozliczać w ramach ulgi na robotyzację opłaty ustalone w ramach takiej umowy leasingu finansowego.

Podsumowując, aby mieć pewność, że przedsiębiorca może faktycznie skorzystać z ulgi na robotyzację (co korzystnie wpłynie na jego finalne rozliczenie PIT/ CIT), tj. czy ponosi określone koszty, a nabyte przez niego maszyny i urządzenia peryferyjne do robotów przemysłowych funkcjonalnie z nimi związane spełniają ustawowe definicje, niezbędna jest wcześniejsza kompleksowa analiza działalności i zidentyfikowanie takich kosztów w każdym indywidualnym przypadku – zapraszamy do kontaktu.