W poprzednich latach podatkowych pracownicy, których dochody przekraczały w danym miesiącu próg podatkowy, byli przyzwyczajeni do sytuacji, gdy w miesiącu przekroczenia podatek naliczany był nadal na podstawie niższej stawki. Dopiero od miesiąca następnego pracodawca był zobowiązany do pobierania zaliczki na podatek dochodowy według wyższej stawki – 32%. Część z pracowników, składała do pracodawcy wnioski o uwzględnienie wyższej zaliczki od miesiąca przekroczenia progu, po czym na koniec roku podatkowego odnotowywali nadpłatę w urzędzie skarbowym. Natomiast pracownicy, którzy nie zdecydowali się na złożenie takiego wniosku, po rozliczeniu zeznania podatkowego za dany rok, musieli liczyć się z obowiązkiem uregulowania niedopłaconej kwoty podatku. Od 2020 roku wprowadzono rozwiązanie, które zapobiega powstawaniu nadpłaty bądź niedopłaty na koncie podatnika w związku z przekroczeniem progu podatkowego. W ramach art. 32 ust. 1 pkt. 2 ustawy o podatku dochodowym (Ustawa z dnia z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350) zaliczki na podatek dochodowy w miesiącu przekroczenia progu podatkowego oblicza się proporcjonalnie.

Przykład

Wynagrodzenie miesięczne pracownika wynosi 10.000 zł brutto. Pracownik nie otrzymuje żadnych dodatków ani premii. Pracownikowi naliczane są miesięczne koszty uzyskania przychodu w kwocie 250 zł. Przed obliczeniem wynagrodzenia za miesiąc listopad, podstawa opodatkowania narastająco za okres od stycznia do października 2020 wynosiła 83.790 zł.

Podstawę opodatkowania oblicza się od wynagrodzenia podlegającego opodatkowaniu, w tym przypadku wynagrodzenia brutto pracownika odejmując wartość składek na ubezpieczenia społeczne oraz koszty uzyskania przychodu.

10.000 zł x 13,71% (% wartość składek społecznych pracownika) = 1.371 zł

Podstawa opodatkowania za miesiąc listopad wynosi: 10.000 zł – 1.371 zł – 250 zł = 8.379 zł

Do progu podatkowego kwota przychodu zostanie opodatkowana stawką 17%: (85.528-83.790) x 17% = 295,46 zł

Powyżej progu podatkowego zastosowana zostanie stawka 32%: (8.379 zł – 1.738 zł) x 32% = 2.125,12 zł

Łączna zaliczka na podatek kształtuje się następująco: 295,46 zł + 2.125,12 zł = 2.420,58 zł.

Powyższą kwotę należy pomniejszyć o składkę zdrowotną do odliczenia oraz wartość ulgi podatkowej.

Zaliczka na podatek do zapłaty w miesiącu listopadzie wyniesie 2.420.58 zł – 668,75 zł – 46,33 zł = 1.751 zł (średnia stawka podatku zastosowana w miesiącu listopadzie to ok. 29%)

Ulga podatkowa w miesięcznej kwocie 43,76 zł, pomniejsza zaliczkę na podatek dochodowy do zapłaty w danym miesiącu, pod warunkiem złożenia przez pracownika oświadczenia PIT-2 swojemu pracodawcy. W przypadku gdy dochód pracownika przekracza próg podatkowy, pracownik traci prawo do możliwości odliczenia miesięcznej ulgi podatkowej. W miesiącu przekroczenia progu podatkowego i naliczania zaliczki na podatek dochodowy proporcjonalnie, 1/12 kwoty zmniejszającej podatek powinna zostać uwzględniona.