W chwili obecnej projekt „Polskiego Ładu” znajduje się w Senacie, a więc to już czas ostatnich poprawek, jakie mogą pojawić się w projekcie. Na pewno na uwagę zasługują propozycje nowych ulg i modyfikacje już istniejących. Wprowadzenie ulg ma nie tylko wspierać podatników, ale przede wszystkim ma potencjalnie zachęcić ich do poszerzania konkurencji technologicznej na rynku krajowym i zagranicznym, nabywania udziałów/ akcji innych spółek czy wspierać ekspansję i rozwój.

Jakie nowe ulgi wprowadza „Polski Ład”? O szczegółach piszemy w niniejszym artykule.

Ulga B+R (modyfikacje)

Ulga B+R skupia się na kosztach, które zostały poniesione w związku z badaniami naukowymi czy pracami rozwojowymi. Centra badawczo-rozwojowe będą uprawnione do odliczenia już nie 150%, a 200% wydatków kwalifikowalnych.

Na ulgę B+R powinni zwrócić przede wszystkim uwagę podatnicy, którzy prowadzą centrum badawczo-rozwojowe oraz tacy, którzy ponoszą koszty kwalifikowane, które są związane przy tym z zatrudnianiem pracowników. Nowe regulacje mają uprawniać podatników do dodatkowego odliczenia 200% wydatków jakie ponoszone są na wynagrodzenia pracowników. Zmiany wprowadzają zatem dwukrotne rozszerzenie odliczenia (obecnie w ramach ulgi można dokonać 100% odliczenia).

Co więcej, podmiot będący płatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i jednocześnie prowadzący przy tym działalność B+R będzie uprawniony do rozliczenia ulgi B+R już w ramach zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, przy spełnieniu odrębnych warunków.

Ważną zmianą jest również możliwość połączenia ulgi B+R z innymi ulgami, w tym – z ulgą IP-Box, która uprawnia podatników do obniżenia do 5% PIT lub CIT od dochodów osiąganych z tytułu prawa własności intelektualnej. Nowowprowadzane rozwiązanie zakłada, że podmiot będzie mógł skorzystać z ulgi B+R i IP BOX w odniesieniu do tego samego dochodu (tzw. ulga symultaniczna). Obecnie podatnikowi przysługuje prawo do skorzystania z obydwu rozwiązań w tym samym roku podatkowym, jednakże wobec różnych kategorii dochodu (tj. ulga B+R w odniesieniu do dochodu opodatkowanego na zasadach ogólnych, natomiast opodatkowanie 5% stawką podatku do dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej – kwalifikowanych IP – odpowiednio art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT, art. 24d ust. 2 ustawy CIT). Z pewnością z punktu widzenia np. branży informatycznej będzie to szczególne korzystna preferencja.

Ponadto uzupełnieniem ulgi B+R będą ulga na prototyp oraz ulga na robotyzację, co także pozytywnie wpłynie na końcowe (niższe) rozliczenie podatników (oczywiście gdy dany podatnik spełni przesłanki do ich zastosowania, o czym piszemy poniżej).

Ulga na prototyp

Ulga ma na celu wspierać podatników w zakresie rozliczania kosztów, jakie ponoszą twórcy w celu testowania nowych rozwiązań, jakie mają być potencjalną próbą wprowadzenia danego produktu na skalę znacznej sprzedaży. Dotyczy więc produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek nowego produktu.

Ulga przewiduje możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania 30% wydatków na produkcję próbną i wprowadzenie nowego produktu na rynek (nie więcej niż 10% dochodu). Koszty te pomniejsza się o podatek VAT.

Jak wskazano w „Polskim Ładzie” przez produkcję próbną nowego produktu rozumie się „etap rozruchu technologicznego produkcji niewymagający dalszych prac projektowo-konstrukcyjnych lub inżynieryjnych, którego celem jest wykonanie prób i testów przed uruchomieniem procesu produkcji nowego produktu, powstałego w wyniku prowadzenia przez podatnika prac badawczo-rozwojowych, przy czym etap rozruchu technologicznego obejmuje okres od momentu poniesienia pierwszego kosztu związanego z tym etapem do momentu rozpoczęcia produkcji nowego produktu”. Ustawodawca wymienia przy tym koszty, które byłyby z nią związane, tj. m.in. koszty nabycia materiałów i surowców nabytych wyłącznie w celu produkcji próbnej nowego produktu.

Z kolei przez wprowadzenie na rynek nowego produktu rozumie się „działania podejmowane w celu przygotowania dokumentacji służącej uzyskaniu w odniesieniu do produktu powstałego w wyniku prowadzenia przez podatnika prac badawczo-rozwojowych certyfikatów i zezwoleń umożliwiających skierowanie produktu do sprzedaży”. Ustawodawca również wymienia przy tym rodzaje kosztów, jakie mogłyby być związane z wprowadzeniem na rynek nowego produktu, tj. m.in. koszty badań, ekspertyz, przygotowania dokumentacji niezbędnej do uzyskania certyfikatu, homologacji itp.

Warto zaznaczyć, że podatnikowi, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE) lub Polskiej Strefy Inwestycji (PSI) prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia na rynek nowego produktu, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych zwolnień.

Ulga na robotyzację

W „Polskim Ładzie” proponuje się również zachętę dla przedsiębiorców dokonujących inwestycji na robotyzację. Nie ulega wątpliwościom, iż w ostatnich latach, zmiany technologiczne nabrały tempa m.in. w sektorze przemysłowym, gdzie zauważa się znaczny wzrost procesów rozwijających sztuczną inteligencję czy rozwiązania „w chmurze”. W celu zapewnienia płynności działania, a także poprawy produktywności większości przedsiębiorstw niezbędne jest, aby ukierunkowywać działania wspierające rozwój technologiczny. Implementacja ulgi na robotyzację może zachęcić coraz więcej przedsiębiorców do inwestycji w tym zakresie i jak słusznie wskazano w uzasadnieniu „Polskiego Ładu”: „Robotyzacja powinna stać się kluczowym narzędziem służącym do zwiększania efektywności rynkowej”.

Celem ulgi na robotyzację jest również pomniejszenie ciężaru podatkowego, jaki przedsiębiorca poniósł w związku z zakupem robotów przemysłowych czy oprogramowania, które jest niezbędne do używania zakupionych robotów. Podatnikowi ma przysługiwać prawo dodatkowego odliczenia do 50% wysokości kosztów takich jak m. in. koszty nabycia fabrycznie nowych robotów przemysłowych i maszyn, koszty nabycia usług szkoleniowych, opłaty leasingowe, czy koszty nabycia wartości niematerialnych i prawnych. Kwota odliczenia nie może przekraczać kwoty dochodu uzyskanego w roku podatkowym z pozarolniczej działalności gospodarczej/ przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych (w przypadku podatników CIT).

Istotne jest to, że ulga będzie skupiała się wyłącznie na kosztach, które podmiot poniósł przez 5 lat (od 2022 r. do 2026 r.), a zatem ma charakter czasowy.

Niewątpliwie powyżej zaprezentowane ulgi mają na celu skupiać uwagę podmiotów na wzroście konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynku zagranicznym. Ulgi te z pewnością mogą przyczynić się do efektywnego rozwoju rynku krajowego. Niemniej jednak na rzeczywiste efekty zastosowania ich w praktyce oraz akceptację ich stosowania przez organy podatkowe, musimy zaczekać.

Ulga na zwiększenie sprzedaży produktów (ulga na ekspansję)

Ulga pozwala na odliczenie od dochodu kosztów poniesionych na zwiększenie przychodów ze sprzedaży produktów do wysokości dochodu uzyskanego w danym roku podatkowym – nie więcej niż 1 000 000 PLN.

Aby skorzystać z tej ulgi należy spełnić jedną z wymienionych w „Polskim Ładzie” przesłanek w okresie dwóch kolejno następujących po sobie lat (co wymagać będzie monitorowania przez ten okres przychodów uzyskiwanych z produktów, do których koszty kwalifikowane były alokowane). Przesłankami tymi są: (i) wyższe przychody ze sprzedaży produktów w stosunku do przychodów z tego tytułu ustalonych na ostatni dzień roku podatkowego przed poniesieniem tych kosztów lub (ii) przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych lub (iii) przychody ze sprzedaży produktów dotychczas nieoferowanych w danym kraju. Przy ich ustaleniu bierze się pod uwagę jedynie dochód opodatkowany na terytorium RP.

Co istotne, chodzi tu o sprzedaż do podmiotów niepowiązanych, a więc niejako może to wykluczać skorzystanie z ulgi spółek, które w większości dokonują sprzedaży produktów właśnie do podmiotów powiązanych.

Podobnie jak w przypadku ulgi na prototyp, podatnikowi, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE) lub Polskiej Strefy Inwestycji (PSI) prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do kosztów poniesionych w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów, które nie są przez podatnika uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie tych zwolnień.

Ulga będzie mogła stanowić uzupełnienie ulgi B+R oraz ulgi na prototyp, co dodatkowo może przyczynić się do korzystniejszego wyniku podatkowego danego podatnika.

Ulga na działalność sportową/ kulturalną/ szkolnictwo wyższe/ naukę (CSR Corporate Social Responsibility)

Ulga ma polegać na możliwości odliczenia od podstawy obliczenia podatku 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność sportową/ kulturalną/ szkolnictwo wyższe/ naukę. Oznacza to, że podatnik, oprócz zaliczenia poniesionych kosztów do kosztów uzyskania przychodów, uzyska prawo do dodatkowej preferencji w podatku dochodowym poprzez odliczenie od podstawy obliczenia podatku połowy poniesionych kosztów na wskazane działalności. Czyli dzięki dodatkowej preferencji łącznie będzie można rozliczyć 150% poniesionego kosztu.

Przy czym kwota odliczenia nie może przekroczyć kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym z pozarolniczej działalności gospodarczej/ przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych (w przypadku podatników CIT). Celem ulgi jest przyciągnięcie potencjalnych sponsorów do inwestycji w polskie podmioty działające w strefie sportu, kultury i nauki.

Wskazuje się dokładnie jakich kosztów miałoby dotyczyć przedmiotowe odliczenie w stosunku do konkretnej działalności. Przykładowo w przypadku działalności sportowej będą to koszty poniesione na finansowanie klubów sportowych, na realizację określonych celów, stypendia sportowe oraz imprezy sportowe niebędące masowymi imprezami sportowymi.

Ulga konsolidacyjna

„Polski Ład” przewiduje również wsparcie dla podmiotów, chcących realizować nabycia udziałów bądź akcji innych spółek. Proponowany mechanizm ma w celu zwiększyć obecność przedsiębiorców na rynku zagranicznym. Ulga skierowana jest zarówno do rezydentów jak i nierezydentów, którzy prowadzą w Polsce działalność poprzez zakład.

Wdrożenie nowych przepisów generowałoby możliwość obniżenia podstawy opodatkowania o tzw. „kwalifikowane wydatki”, do wysokości 250 000 PLN (dla spółki nabywającej). Do katalogu kwalifikowanych wydatków będzie można zaliczyć m.in. obsługę prawną, odsetki, podatki naliczane od transakcji, wycenę, wydatki na plan połączenia czy audyt.

Aby jednak skorzystać z ulgi konsolidacyjnej, zarówno po stronie spółki nabywającej jak i nabywanej spełnione będą musiały być spełnione określone warunki.

Spółka nabywana powinna mieć siedzibę lub zarząd w Polsce lub na terytorium kraju, z którym zawarta umowa o unikaniu opodatkowania pozwala na wymianę informacji podatkowych. Przedmiot jej działalności powinien być tożsamy lub wspierający działalność podatnika (spółki nabywającej), przy czym nie może być to działalność finansowa. Dodatkowo działalność ta powinna być prowadzona co najmniej 24 miesiące przed jej nabyciem.

Odnośnie spółki nabywającej ustawodawca wymaga, aby uzyskiwała ona przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych, co de facto wyłącza spółki holdingowe. Ponadto w ramach jednej transakcji ma ona objąć udziały (akcje) w ilości stanowiącej bezwzględną większość praw głosu. Podobnie jak w przypadku spółki nabywanej, powinna ona prowadzić działalność co najmniej przez 24 miesiące przed nabyciem spółki. Co również istotne, podmioty te nie będą mogły być podmiotami powiązanymi w okresie dwóch lat przed tym nabyciem.

Mając na uwadze stosunkowo niewielką kwotę odliczenia, wydaje się, że ulga ta skierowana będzie głównie do mniejszych podmiotów. Ponadto skorzystanie z niej też będzie utrudnione z uwagi na szereg wyżej wymienionych przesłanek, które będzie trzeba spełnić, aby móc ją zastosować.

Ulga na pierwszą ofertę publiczną (IPO – Initial Public Offering)

Ulga na IPO ma doprowadzić do zmniejszenia wydatków związanych z giełdowym debiutem (który generuje wiele kosztów związanych m.in. z przygotowaniem organizacji, sporządzeniem odpowiedniej oferty, podjęciem współpracy związanej z przygotowaniem prospektu emisyjnego).

Co istotne, ulgę na IPO będzie można odliczyć od dochodu już po uprzednim odliczeniu ulgi B+R, ulgi na prototyp, ulgi zwiększenie przychodów ze sprzedaży nowych produktów oraz ulgi konsolidacyjnej (o ile podatnik – spółka akcyjna będzie uprawniona do ich zastosowania). Zgodnie z projektowanymi przepisami podstawa opodatkowania będzie mogła być pomniejszona o:

• 150% wydatków na przygotowanie prospektu emisyjnego, opłaty notarialne, sądowe, skarbowe i giełdowe oraz opracowanie i publikację ogłoszeń wymaganych przepisami prawa,
• 50% wydatków, bez uwzględnienia podatku od towarów i usług, na usługi doradztwa prawnego, w tym doradztwa podatkowego, i finansowego (maksymalnie 50 000 PLN).

Opisane wyżej ulgi mogą być atrakcyjne dla określonych podatników, w zależności od rodzaju i skali prowadzonej przez nich działalności. Warto przeanalizować ich wpływ na przyszłe rozliczenia podatnika i na tej podstawie zdecydować, dla indywidualnych przypadków, o możliwości ich zastosowania.