Nowy Ład wprowadził przepisy o ukrytej dywidendzie, które miały obowiązywać od 2023 r. w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa CIT). Z opublikowanego projektu nowelizacji ustawy o CIT wynika jednak, iż owe przepisy mają zostać uchylone.

Czym jest ukryta dywidenda?

Pojęcie ukryta dywidenda oznacza wszystkie wydatki, których nie można zaliczyć do kosztów spółki, nawet jeśli zostały poniesione przez podmiot działalności gospodarczej.

Po wprowadzeniu powyższych przepisów, ustawodawca traktowałby niektóre kategorie wydatków w spółce jako ukrytą dywidendę, które wyłączają te koszty z kosztów uzyskania przychodów takiej spółki.

O ukrytej dywidendzie można mówić jeżeli spełniony będzie 1 z 3 warunków:

• wysokość wydatków lub termin ich poniesienia są w jakikolwiek sposób uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku, lub
• racjonalnie działający podatnik nie poniósłby takich kosztów lub mógłby je ponieść w niższej wysokości, gdyby porównywalne świadczenie wykonał podmiot niepowiązany, lub
• koszty te obejmowałyby wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów, które przed utworzeniem spółki stanowiły własność lub współwłasność wspólnika lub podmiotu powiązanego.

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie ewentualnych zmian spowodowanych wprowadzeniem przepisów o ukrytej dywidendzie oraz wyjaśnienie dlaczego ich uchylenie jest korzystne.

Przepisy o ukrytej dywidendzie spowodowały wiele kontrowersji w gospodarce – zdaniem wielu przedsiębiorców, konsekwencje wynikające ze stosowania przepisów o ukrytej dywidendzie byłyby zbyt daleko idące oraz miałyby zastosowanie także do standardowych transakcji gospodarczych, które nie mają na celu optymalizacji podatkowej.

Zakres podmiotowy ukrytej dywidendy

Przepisy regulujące ukrytą dywidendę dotyczą spółek, które przeprowadzają transakcje z własnymi wspólnikami albo osobami powiązanymi ze wspólnikami albo samą spółką.

Oznacza to, że jeżeli wspólnik wynajmuje spółce własną nieruchomość i pobiera za to wynagrodzenie od spółki, to wydatki na wynajem nieruchomości od wspólnika byłyby ukrytą dywidendą (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji, nr 0111-KDIB1-1.4010.94.2022.2.JD.)

Ministerstwo Finansów, na szczęście, przyznało w uzasadnieniu projektu, że takie regulacje mogłyby utrudnić działalność zwłaszcza mniejszym firmom. Z uzasadnienia projektu można wyczytać następujące stwierdzenie: „Brzmienie przepisu prowadziło jednak do istotnych wątpliwości interpretacyjnych w zakresie wzajemnych zależności pomiędzy przepisami o ukrytej dywidendzie i przepisami o cenach transferowych. Jednocześnie, postulaty zgłoszone przez organizacje branżowe wskazywały na konieczność ograniczenia przepisów antyabuzywnych, które mogą dotyczyć podobnych kategorii płatności (tych samych kategorii płatności mogłyby dotyczyć m.in. przepisy o ukrytej dywidendzie i o podatku od przerzuconych dochodów)”.

Przyczyna wprowadzenia przepisów o ukrytej dywidendzie

Celem wprowadzenia przepisów o ukrytej dywidendzie było wyeliminowanie luki prawnej, która jest stosowana do wypłacania dywidendy ze spółki bez podwójnego opodatkowania.

W tym celu tworzono koszt w spółce, więc ustawodawca postanowił powstrzymać taki proceder przez wprowadzenie przepisów o ukrytej dywidendzie. Praktyka gospodarcza potwierdziła jednak, że wprowadzenie takich przepisów spowodowałoby liczne trudności w codziennym prowadzeniu biznesu przez nadinterpretowanie zagadnienia ukrytej dywidendy.

Wdrożenie w życie przepisów o ukrytej dywidendzie wprowadziłoby ogromne trudności i problemy wśród przedsiębiorców. Z kolei ich uchylenie (po pewnym czasie obowiązywania) prowadziłoby do jeszcze większego chaosu prawnopodatkowego polskich przedsiębiorców, wobec których przepisy o ukrytej dywidendzie miałyby zastosowanie.

Konkluzje

Podsumowując, przedsiębiorcy nie muszą już obawiać się, że przepisy o ukrytej dywidendzie wejdą w życie. Należy ocenić jako korzystny fakt wyeliminowania przepisów o ukrytej dywidendzie z polskiego systemu prawnego. Należy dodać, iż automatycznie z momentem uchylenia przepisów o ukrytej dywidendzie, swoją moc utracą wszelkie interpretacje wydane w tym zakresie.