SLIM VAT 3, stanowiący kolejny pakiet uproszczeń rozliczeń VAT, zgodnie z aktualnym projektem ustawy z dnia 30 marca 2023 r. ma wejść w życie nie 1 kwietnia 2023 roku (jak zostało to przesunięte z 1 stycznia), a dopiero 1 lipca 2023 r.  – o ile znów prace legislacyjne nie zostaną opóźnione. Kolejna ze zmian zakłada ponowne odniesienie się do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. W aktualnym projekcie zdecydowano się na kolejne doprecyzowanie kwestii, którą zmieniono już częściowo za pośrednictwem poprzedniego pakietu zmian – SLIM VAT 2.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Zgodnie z obecnie obowiązującym stanem prawnym, prawo do odliczenia podatku naliczonego z WNT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. Dodatkowo jest to uwarunkowane także faktem otrzymania przez podatnika  faktury dokumentującej taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy oraz uwzględnienia kwoty podatku należnego VAT z tytułu WNT w JPK_V7.

W przypadku niedotrzymania powyższego 3 miesięcznego terminu, podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia wcześniej odliczonego podatku VAT o kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin (zgodnie z art. 86 ust. 10g). Wskutek tego nastąpi okresowe zwiększenie podatku VAT należnego do zapłaty.

Podatnik ma oczywiście możliwość ponownego wykazania podatku naliczonego z tytułu WNT w przypadku późniejszego otrzymania faktury (w miesiącu jej otrzymania), np. po 6 miesiącach. Wówczas może także skorygować wcześniej wykazany podatek za okres w którym wykazał podatek VAT należny z tytułu transakcji WNT (za miesiąc powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy).

Co zaproponowano w SLIM VAT 3?

Z powyższymi regułami nie zgodził się jednak TSUE (sprawa C-895/19 (A), co ma marginesie było oczywiste dla wszystkich specjalistów od momentu uchwalenia tych przepisów i tylko MF nie chciał przyjąć tego do wiadomości. Zgodnie z wyrokiem, prawo do odliczenia podlega wykonaniu co do zasady w tym samym okresie, w którym powstało, tj. z chwilą, gdy podatek stał się wymagalny.

Podatnik ma zatem prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu WNT w okresie rozliczeniowym, w którym zadeklarował podatek należny z tytułu WNT. 

W przypadku gdy podatnik po upływie 3 miesięcy od zadeklarowania WNT jest obowiązany do przejściowego (tj. do czasu uzyskania faktury) pomniejszenia podatku naliczonego,  może to po pierwsze powodować wątpliwości odnośnie zgodności z zasadą neutralności podatku. Po drugie może to skłaniać podatników do deklarowania podatku należnego z tytułu WNT już po terminie, tj. dopiero w przypadku gdy podatnik uzyska fakturę, poprzez korektę odpowiedniej deklaracji podatkowej.

Projektowane zmiany zakładają zatem rezygnację z konieczności posiadania faktury dotyczącej WNT, tym samym nie będzie ona już dłużej formalnym warunkiem umożliwiającym odliczenie podatku. Podatek naliczony i należny z tytułu WNT będą rozliczane w tym samym okresie rozliczeniowym, a sam podatek VAT będzie neutralny dla podatnika, jak z resztą przewidziano w jednej z podstawowych zasad konstrukcyjnych podatku VAT. Dzięki temu podatnicy nie będą w końcu zmuszeni do ciągłego monitorowania czy termin 3 miesięcy na otrzymanie faktury został przekroczony. Zmiana ta jest zatem bardzo korzystna dla podatników, którzy zwykle rozliczali transakcje WNT nie posiadając faktury – piętnastego dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy.

***

Powyższy artykuł stanowi już kolejną część serii podsumowującej zmiany zaproponowane poprzez SLIM VAT 3. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z poprzednimi artykułami o tej tematyce. Aktualnie projekt znajduje się na etapie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych po I czytaniu na posiedzeniu Sejmu, a proces legislacyjny można śledzić -> tutaj <-