We wrześniu 2017 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szereg opinii społecznych w sprawie ustalenia katalogu przesłanek wskazujących na należytą staranność przy wykonywaniu działalności gospodarczej opodatkowanej VAT. Proces formułowania katalogu czynności potwierdzających u podatnika VAT zachowanie odpowiedniej ostrożności w kontaktach z kontrahentami jest związany z aktywnym uszczelnianiem systemu VAT oraz walką z wyłudzeniami podatku.
W czerwcu 2017 r. Ministerstwo Finansów zwróciło się do podatników z prośbą o przekazanie swoich przemyśleń na temat modelu zastosowania tzw. należytej staranności VAT, która w założeniu ma chronić interes podatników nieświadomie robiących interesy z przestępcami wyłudzającymi podatek VAT. W ostatnich latach proceder wyłudzeń zanotował ogromny wzrost i stał się główną przyczyną spadku wpływów budżetowych z tytułu podatku VAT, nie tylko w Polsce, ale również w całej Unii Europejskiej. Ministerstwo Finansów wypowiedziało zdecydowaną wojnę podmiotom uczestniczącym w wyłudzeniach podatku, czego niestety efektem ubocznym jest również kwestionowanie praw podatnika, który w łańcuchu transakcji uczestniczył w sposób całkowicie nieświadomy.
Antidotum na tego typu sytuacje ma być ustalenie katalogu czynności / zachowań podatnika podatku VAT, których spełnienie spowoduje domniemanie, że dany podatnik dopełnił podstawowych obowiązków weryfikacyjnych, wystarczających do domniemania braku jego udziału w procederze wyłudzeń VAT. Należyta staranność ma więc chronić podatników przed negatywnymi konsekwencjami zakupów od podmiotów uwikłanych w wyłudzenia VAT.
Koncepcja wprowadzenia kryteriów należytej staranności została pozytywnie oceniona przez stronę społeczną. Podatnicy podkreślają konieczność sprecyzowania konkretnych zachowań, których spełnienie będzie uznane przez fiskusa za zadośćuczynienie dobrym praktykom i uruchomi ochronę jego rozliczeń. Jednocześnie postulowane jest, aby katalog czynności składających się na należytą staranność nie stanowił wyczerpującej, a jedynie przykładową listę czynności. Akcentuje się również konieczność podzielenia przesłanek na obiektywnie możliwe do spełnienia indywidualnie przez podatnika (sprawdzenie status kontrahenta pod kątem rejestracji VAT, przyjęcie płatności na rachunek bankowy, weryfikacja odpisów KRS etc.) oraz takich, które wymagają działania drugiej strony transakcji (przykładowo uzyskanie kopii deklaracji podatkowych, zweryfikowanie źródła dostaw, sprawdzenie miejsca siedziby).
Zgodnie z informacjami prasowymi Ministerstwo Finansów planuje opublikowanie kodeksu dobrych praktyk pod koniec października 2017 r.
[VAT: Polish Ministry of Finance has published results of public consultations on the idea of introducing a catalogue of activities considered as well practice in light of actual problems with VAT frauds. For full version of this article pls contact office@advicero.eu]