Blog

Advicero Nexia
Strona główna / Blog / Polski Ład w CIT – kolejne zmiany

Polski Ład w CIT – kolejne zmiany

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 27 czerwca 2022 r. Aktualnie projekt ten jest na etapie opiniowania. Jest to kolejna już korekta pierwotnego „Polskiego Ładu”, który wprowadza liczne modyfikacje w stosunku do zmian które obowiązują od 1 stycznia 2022 r. Oprócz zmian w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych projekt przewiduje również zmiany w sześciu innych ustawach. Poniżej przedstawiamy zbiór najważniejszych planowanych zmian w ustawie o CIT. W zdecydowanej większości – zgodnie z obecnymi założeniami – zmiany mają wejść w życie od 1 stycznia 2023 r.

Założenia projektu ustawy:

„Projektowana ustawa ma na celu udoskonalenie przepisów dotyczących opodatkowania dochodów osób prawnych (…) w sposób, który uczyni je prostszymi, bardziej przejrzystymi i jednocześnie zapewni ich większą efektywność z punktu widzenia ich stosowania i celu, jakiemu mają służyć. Proponowane w projekcie regulacje uwzględniają postulaty zmian i sygnały pochodzące od podatników podatku dochodowego, w tym zarówno małych, średnich, jak również dużych podmiotów oraz organizacji społecznych i zawodowych. Postulaty te dotyczą w szczególności potrzeby uproszczenia systemu podatkowego i doprecyzowania niektórych obowiązujących przepisów.”

Zmiany obejmują w szczególności:

1. Minimalny podatek przychodowy

Minimalny podatek przychodowy, jako całkiem nowa, wprowadzona 1 stycznia 2022 r. (o podatku minimalnym pisaliśmy szczegółowo na naszym bogu) regulacja wywołał szereg wątpliwości w różnych środowiskach podatników i nie tylko. Na mocy tej regulacji podmioty ponoszące stratę lub wykazujące niskie dochody (udział dochodów w przychodach w wysokości nieprzekraczającej 1%) zobowiązane są do zapłaty w wysokości 10% wyliczonej w specyficzny sposób podstawy opodatkowania.

Wśród najważniejszych planowanych zmian zakłada się podwyższenie do 2% wskaźnika rentowności i zmianę metodologii jego wyliczania oraz wprowadzenie alternatywnej metody ustalania podstawy opodatkowania, tj.:

  • podstawa opodatkowania – 4% przychodów (stawka podatku 10%) albo
  • podstawa opodatkowania – 2% przychodów + koszty pasywne tj. finansowanie dłużne i usługi niematerialne (stawka podatku 10%);

O wyborze metody uproszczonego sposobu ustalania podstawy opodatkowania stanowiącej kwotę odpowiadającą 4% wartości przychodów podatnik będzie musiał poinformować w rocznym zeznaniu podatkowym.

W dodatku, zaproponowano więcej wyłączeń podmiotowych dla zastosowania podatku minimalnego, tj. nie będzie od dotyczył również podatników, którzy:

  • osiągają roczne przychody nie przekraczające 2.000.000 EUR (tj. tzw. małych podatników),
  • są spółkami komunalnymi,
  • większość przychodów osiągnęli w związku ze świadczeniem usług ochrony zdrowia,
  • osiągają rentowność w 1 z 3 ostatnich lat podatkowych powyżej wskaźnika 2%,
  • są postawieni w stan upadłości lub likwidacji.

Co istotne, według obecnego projektu ustawy obowiązywanie minimalnego podatku przychodowego ma zostać zawieszone na okres jednego roku. Nowe regulacje (oraz te, które obowiązują już od tego roku) mają obowiązywać zatem dopiero od 1 stycznia 2023 r.

2. Podatek od przerzuconych dochodów

W kolejnej „nowej” regulacji jaką jest podatek od przerzuconych dochodów planowane jest doprecyzowanie przepisów obowiązujących od tego roku.

Przypomnijmy, że na mocy obecnych regulacji, za przerzucone dochody mogą zostać uznane koszty poniesione pośrednio lub bezpośrednio przez polską spółkę na rzecz podmiotu powiązanego z tytułu:

  • usług niematerialnych,
  • należności licencyjnych,
  • kosztów finansowania dłużnego,
  • przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika, a także funkcji, aktywów i ryzyk

jeżeli ich suma poniesiona w roku podatkowym na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych, stanowi co najmniej 3% sumy kosztów uzyskania przychodów (w tym amortyzacji ŚT i WNIP) poniesionych w tym roku w jakiejkolwiek formie. Podatek od nich (co się nie zmienia) miałby wynosić 19%. Istnieją również inne warunki konieczne do opodatkowania (podatek od przerzuconych dochodów również szeroko opisywaliśmy na naszym blogu).

W projekcie ustawy uściślono, że regulacja dotyczy kosztów wliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Ponadto wprost wskazano, że aby ustalić licznik proporcji, suma kosztów pasywnych na rzecz podmiotu powiązanego ma wynosić co najmniej 3% ogółu kosztów uzyskania przychodów rozliczonych w danym roku przez danego podatnika w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Natomiast co do samego podmiotu powiązanego – doprecyzowano, że nie może on posiadać siedziby/ miejsca zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Powinien uzyskiwać co najmniej 50% przychodów z tytułu należności pasywnych – co do zasady od jednej spółki z Polski, która przekazuje te należności pasywne albo jak otrzymuje od więcej niż jednej spółki z Polski – wartość jego przychodów określa się łącznie dla tych spółek z Polski. Następnie koszty te musi przekazać do innego podmiotu w części co najmniej 10%.

3. Ukryta dywidenda

Zgodnie z projektem ustawy, ze względu na:

  • liczne wątpliwości interpretacyjne dotyczące wzajemnych zależności między przepisami o ukrytej dywidendzie a przepisami o cenach transferowych,
  • znaczne utrudnienie działań kapitałowych świadczących na rzecz spółek zależnych usługi wsparcia, uzależnione od rentowności tych spółek,
  • możliwy negatywny wpływ na świadczenie usług licencyjnych,
  • możliwość uznania kosztów za ukrytą dywidendę (w przypadku transakcji uzasadnionych gospodarczo, których głównym celem nie jest transfer nadwyżek finansowych do podmiotów powiązanych),
  • postulaty zgłoszone przez organizacje branżowe (ograniczenia przepisów anty-abuzywnych)

– planuje się całkowite uchylenie przepisów o ukrytej dywidendzie, które zgodnie z pierwotnymi planami miały wejść w życie od 1 stycznia 2023 r.

4. Zmiany w cenach transferowych

Planowane są następujące zmiany w zakresie cen transferowych:

• W przypadku transakcji krajowych obowiązek dokumentacyjny występuje tylko u odbiorcy płatności. W przypadku transakcji transgranicznych – u podmiotu dokonującego płatności.
• Zwolnienia mają być przewidziane dla podmiotów, które (i) nie są powiązane z podmiotem rezydującym w raju podatkowym lub (ii) nie dokonują bezpośrednich transakcji z podmiotem rezydującym w raju podatkowym.
• Zniesione ma zostać domniemanie faktycznego posiadania statusu rzeczywistego właściciela należności, w zamian wprowadzona ma zostać zasada pozwalająca na potwierdzenie braku faktycznego posiadania tego statusu w raju podatkowym poprzez złożenie oświadczenia.
• Wprowadzone mają zostać progi wartościowe w zależności od rodzaju transakcji, tj. dla transakcji towarowych i finansowych będzie to 2,5 mln PLN. W przypadku pozostałych transakcji próg pozostaje bez zmian i wynosi 0,5 mln PLN.
• W odniesieniu do 2021 r. podatnicy będą mieli do wyboru stosowanie przepisów w nowym lub poprzednim brzmieniu.

5. Koszty finansowania dłużnego

W zakresie kosztów finansowania dłużnego doprecyzowano, że wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów podlega nadwyżka kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych przekraczająca wyższą z wartości – 30% EBITDA albo 3 mln PLN.

Planuje się wprowadzenie możliwości uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych i finansowanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo kredytowe z UE, EOG.

Nadal (jak wprowadzono od 1 stycznia 2022 r.) nie będzie można kosztów finansowania dłużnego od podmiotów powiązanych w części, w jakiej zostały one przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio na transakcje kapitałowe, w szczególności nabycie lub objęcie udziałów (akcji), nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.

Zgodnie z przepisem przejściowym powyższe zmiany obowiązywałyby z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2022 r.

6. Podatek u źródła

Planowane jest rozszerzenie zakresu przedmiotowego zwolnienia podatnika-nierezydenta od podatku dochodowego, które jest zawarte w art. 17 ust. 1 pkt 50 ustawy CIT i art. 21 ust. 1 pkt 130 ustawy PIT, i objęcie nim także obligacji skarbowych oferowanych na rynku krajowym i bonów skarbowych oraz odpowiednią zmianę w zakresie przedmiotowym zwolnienia od obowiązku płatnika co do poboru podatku, które jest zawarte w art. 26 ust. 1aa ustawy CIT i art. 41 ust. 24 ustawy PIT.

Obecnie zwolnienie to obejmuje jedynie odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych obligacji uzyskane przez podatników-nierezydentów.

Ponadto planowane są zmiany w zakresie ważności oświadczenia płatnika (WH-OSC) wyłączającego obowiązek stosowania mechanizmu pay & refund. Zgodnie z nimi – jeżeli płatnik dokonuje dalszych płatności z odsetek/ dywidendy – będzie ono ważne do końca roku (obecnie ważne jest tylko 2 miesiące od złożenia oświadczenia). Z kolei oświadczenie następcze – do końca miesiąca następującego po zakończeniu roku (obecnie oświadczenie następcze jest ważne do 7 dnia następującego po miesiąca w którym upłynął okres obowiązywania oświadczenia pierwotnego).

7. Zagraniczne jednostki kontrolowane (CFC)

Projekt ustawy zakłada wprowadzenie przepisów mających na celu eliminację podwójnego opodatkowania CFC w przypadku wypłaty dywidendy pomiędzy zagranicznymi jednostkami kontrolowanymi pozostającymi w tej samej strukturze holdingowej. Wprowadzona ma być także definicja dominującej zagranicznej jednostki kontrolowanej, czyli jednostki na najwyższym poziomie struktury holdingowej, w której polski podatnik posiada bezpośrednio co najmniej 50% praw głosu
w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających (lub 50% prawa do uczestnictwa w zysku).

Podobnie planowane są zmiany odnośnie zależnej zagranicznej jednostki kontrolowanej (tj. jednostki na niższym szczeblu struktury, w której dominująca jednostka kontrolowana posiada bezpośrednio co najmniej 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających lub 50% prawa do uczestnictwa w zysku). Definicja jednostki zależnej zostanie zmieniona o dwie nowe przesłanki, według których za jednostkę zależną należy uznać zagraniczną jednostkę, która nie spełnia przesłanek zagranicznej jednostki kontrolowanej wskazanych np. w art. 24a ust. 3 pkt 3, 4 lub 5 ustawy o CIT. Jest to zmiana o charakterze redakcyjnym/ uzupełniającym.

Nowe przepisy mają umożliwić eliminację podwójnego opodatkowania, tj. pomniejszenie dochodu dominującej jednostki kontrolowanej wyłącznie o podatek dotyczący jednej jednostki – bezpośrednio zależnej zagranicznej jednostki kontrolowanej (przepisy te nie będą jednak znajdować odzwierciedlenia w przypadku bardzo rozbudowanych, wielopoziomowych struktur).

Projektowane pomniejszenie podatku jest ograniczone kilkoma warunkami, które szczegółowo zostaną przez nas omówione w odrębnym artykule.

8. Polska spółka holdingowa (PSH)

Wprowadzony od 1 stycznia 2022 r. „reżim holdingowy”, który zakłada zwolnienie z podatku dochodowego 95% dywidendy uzyskanej przez spółkę holdingową – ma zostać zmieniony na całkowite zwolnienie.

Proponowane zmiany mają na celu umożliwienie skorzystania z reżimu holdingowego przez większy krąg przedsiębiorców – katalog form prawnych, w których może działać spółka holdingowa zostanie rozszerzony o prostą spółkę akcyjną.

W samej definicji spółki holdingowej zostało zaproponowane wykreślenie warunku niekorzystania z innych zwolnień podatkowych. Także w definicji spółki zależnej proponuje się usunięcie warunku braku:

  • posiadania więcej niż 5% udziałów lub akcji w innych spółkach,
  • posiadania ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz
  • korzystania ze zwolnienia w ramach specjalnej strefy ekonomicznej lub tzw. Polskiej Strefy Inwestycji.

9. Opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek

W zakresie tzw. „estońskiego CIT” zaproponowano następujące zmiany:

  • doprecyzowanie terminu do złożenia zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (ZAW-RD), przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego (do końca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem),
  • zmiany w zakresie określania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w przypadku wykorzystywania składników mają tp. (np. samochodów osobowych) na cele działalności gospodarczej oraz inne cele niezwiązane z działalnością gospodarczą (w wysokości 50% wydatków, odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości związanych z używaniem składników majątku niewykorzystywanych na cele działalności gospodarczej nie będzie stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą),
  • doprecyzowanie przepisu określającego warunek wygaśnięcia zobowiązania podatkowego z tytułu tzw. korekty wstępnej – zmiana polegać będzie na doprecyzowaniu, że zobowiązanie podatkowe z tytułu tzw. korekty wstępnej wygasa w całości po upływie co najmniej jednego pełnego okresu opodatkowania ryczałtem, tj. 4 lat podatkowych,
  • doprecyzowanie przepisu określającego termin na zapłatę podatku należnego od dochodu z przekształcenia – w przepisie zostanie wskazane, że w przypadku zapłaty podatku od dochodu z przekształcenia w całości, podatnik jest zobowiązany uiścić podatek w terminie przewidzianym na złożenie zeznania CIT-8 za rok podatkowym poprzedzający pierwszy rok opodatkowania ryczałtem,
  • zmianę terminu zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku na pokrycie strat (dot. również zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy) oraz ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto (ma to na celu wyeliminowanie obowiązku zapłaty odsetek w przypadku podziału lub pokrycia wyniku finansowego netto, wypłaty zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy lub rozdysponowania dochodem z tytułu zysku netto po zakończeniu opodatkowania ryczałtem, po upływie szóstego miesiąca roku podatkowego,
  • doprecyzowanie przepisów dotyczących warunków uprawniających do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek w zakresie wydatków ponoszonych przez podatnika na zatrudnienie osób fizycznych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę.

10. Procedura zwrotu podatku od przychodów z budynków

Proponowany przepis ma stanowić rozwiązanie problemu związanego z procedurą zwrotu podatku od przychodów z budynków na wniosek wynikający z braku określenia w obowiązujących przepisach trybu weryfikacji jak i zasad zwrotu. Projekt zawiera propozycję uproszczenia procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków, poprzez nienakładanie obowiązku wydawania decyzji o zwrocie podatku w przypadku braku wątpliwości co do wartości zwrotu. Innymi słowy zwrot zgodny z wnioskiem podatnika będzie ograniczał się do technicznej czynności wypłaty tego zwrotu.

11. Podatkowe Grupy Kapitałowe (PGK)

Nowe regulacje, które weszły w życie 1 stycznia 2022 r. ograniczyły możliwość rozliczenia strat poniesionych przez spółki z PGK. Ustawodawca zaproponował, aby do strat powstałych przed 1 stycznia 2022 r. stosować obecnie obowiązujące przepisy.


Proponowane zmiany z pewnością będą miały istotny wpływ na rozliczenia podatkowe podatników CIT (pomimo iż w sporej części są tylko doprecyzowujące). Choć jak wiemy z praktyki – dużo jeszcze może się zmienić – warto już teraz przeprowadzić analizę planowanych zmian, aby ocenić ich wpływ w indywidualnych przypadkach/ przygotować odpowiednio działania biznesowe.