Projekt ustawy nowelizującej „Polskiego Ładu” obejmuje szereg zmian podatkowych. Jednym z obszarów zainteresowania ustawodawcy są regulacje dotyczące cen transferowych. Planowane zmiany dotykają kwestii, które już kilkukrotnie starano się uporządkować i uprościć. W niniejszym opracowaniu postaramy się przybliżyć Państwu najważniejsze z nich. W nadchodzącym cyklu artykułów będziemy prezentować Państwu kolejne, istotne elementy projektowanych regulacji.

Dłuższe terminy

Projektowane zmiany zakładają wydłużenie realizacji obowiązków dokumentacyjnych w następujący sposób:

• Przygotowanie dokumentacji lokalnej – do końca 10 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (dotychczas do końca 9 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego),
• Sporządzenie i złożenie Informacji o cenach transferowych (TP-R) – do końca 11 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (dotychczas do końca 9 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego).

Termin na przygotowanie dokumentacji grupowej pozostał bez zmian – do końca 12 miesiąca po zakończeniu roku podatkowego (obrotowego).

Warte uwagi jest także wydłużenie terminu na przedłożenie lokalnej dokumentacji cen transferowych na żądanie organu podatkowego z 7 do 14 dni.

Zmiany dotyczące zakresu dokumentacji podstawowej

Zgodnie z proponowanymi regulacjami lokalna dokumentacja cen transferowych mogłaby nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności w następujących przypadkach:

• transakcja kontrolowana spełnia warunki zwolnienia safe harbour dla transakcji kontrolowanych dotyczących usług o niskiej wartości dodanej (regulacja obecnie obowiązująca),
• transakcja kontrolowana jest zawierana przez podmioty powiązane, które są mikroprzedsiębiorcami lub małymi przedsiębiorcami, oraz
• transakcja objęta obowiązkiem dokumentacyjnym nie jest transakcją zawartą z tzw. rajami podatkowymi (transakcje bezpośrednie i pośrednie).

Ponadto w odniesieniu do umowy spółki niebędącej osobą prawną, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub innej umowy o podobnym charakterze wskazano, że analiza cen transferowych powinna obejmować również przyjęte zasady dotyczące praw wspólników lub stron umowy do udziału w zysku lub majątku oraz uczestnictwa w stratach.

Istotną zmianą jest również dodany wymóg sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych w postaci elektronicznej.

Master file – zniesienie warunku przychodowego

Obecnie do sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych zobowiązane są podmioty powiązane sporządzające lokalną dokumentację cen transferowych, które są konsolidowane metodą pełną lub proporcjonalną, jeżeli należą do grupy podmiotów powiązanych:

1. dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe;
2. której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 PLN lub jej równowartość.

Projekt zmian wprowadza istotną zmianę w tym zakresie, a mianowicie według proponowanej regulacji zniesiony będzie próg przychodowy podmiotów konsolidowanych, tj. 200 000 000 PLN lub jego równowartość.

Zgodnie z nową treścią przepisu do sporządzenia dokumentacji grupowej będą zobowiązane podmioty powiązane, które należą do grupy podmiotów jeżeli są konsolidowane metodą pełną lub proporcjonalną oraz są obowiązane do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych.

Usunięcie kryterium przychodowego z pewnością przyczyni się do poszerzenia kręgu podmiotów obowiązanych do sporządzenia dokumentacji grupowej, co przyczyni się do zwiększenia obowiązków sprawozdawczych niektórych podatników.

Zmiana oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji oraz zmiany w TP-R

Ważną zmianą jest proponowana likwidacja oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych w dotychczasowej formie. Oświadczenie o tym, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie ze stanem rzeczywistym, a ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, według projektowanych przepisów miałaby znajdować się w formularzu TP-R. Rozwiązanie to będzie ułatwieniem, gdyż zamiast dwóch dokumentów podatnicy będą mogli złożyć jeden, w którym znajdą się wszystkie niezbędne informacje o spółce i transakcjach.

W celu wyodrębnienia problematyki związanej z informacją o cenach transferowych (TP-R), w projekcie ustawy zaproponowano nowy oddział w ustawie o CIT i ustawie o PIT. Znajdą się tam modyfikacje doprecyzowujące regulacje TP-R takie jak m.in.:

• wskazanie organu podatkowego właściwego do złożenia TP-R – według założeń projektu właściwy będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach podatku dochodowego, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi według siedziby lub miejsca prowadzenia działalności,
• wyznaczenie podstawy przygotowania TP-R – jeżeli podmiot był zobowiązany do przygotowania dokumentacji lokalnej – TP-R powinien być sporządzony na jej podstawie, natomiast w pozostałych przypadkach na podstawie danych i informacji pochodzących ze sprawozdania finansowego lub z innych dokumentów,
• określenie osób, które będą mogły podpisać formularz TP-R – wśród nich znajdują się m.in. kierownik jednostki w rozumieniu ustawy o rachunkowości, czy też osoba upoważniona do reprezentacji zagranicznego przedsiębiorcy w oddziale. Należy zaznaczyć, że nie będzie dopuszczalne złożenie podpisu przez pełnomocnika, przy czym wyjątek będą stanowili prokurenci i pełnomocnicy będący adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub biegłym rewidentem,
• Wprowadzenie zastrzeżenia, że w związku z tym, że TP-R będzie podpisywała jedna wyznaczona osoba, to wyznaczenie takiej osoby nie zwolni pozostałych osób wchodzących w skład organu wieloosobowego z odpowiedzialności za złożenie TP-R. Regulacja ta jest związana, zgodnie z uzasadnieniem, do projektu ze względami technicznymi systemu eDeklaracje, który nie pozwala na wprowadzenie możliwości podpisywania informacji TPR przez wiele osób.

Zmiany w definiowaniu wartości transakcji

Kolejną z projektowanych zmian jest uściślenie pojęcia wartości transakcji kontrolowanej. W projekcie wskazano, że wartość transakcji będzie odnosiła się w przypadku:

Zmiany związane z pojęciem wartości transakcji kontrolowanych odnoszą się także do podatku VAT, który co do zasady jest neutralny dla czynnych podatników VAT, a co za tym idzie nie powinien być brany pod uwagę przy ustalaniu wartości transakcji. Dotychczasowe brzmienie przepisów w tym zakresie wskazywało, że ustalając wartość danej transakcji jednorodnej należało pomniejszyć wartość transakcji o podatek VAT. Według proponowanych zmian w przypadku braku neutralności VAT, wartość podatku VAT powinna być uwzględniona przy ustalaniu wartości transakcji.

Warto również dodać, że w wersji projektu opublikowanej po konsultacjach zrezygnowano z określenia pojęcia wartości transakcji kontrolowanej w przypadku umów ubezpieczenia lub reasekuracji, która w wersji sprzed konsultacji stanowiła sumę ubezpieczenia. Wycofanie się z tej propozycji będzie skutkowało dalszymi wątpliwościami podatników w przypadku tego rodzaju transakcji.

Wyłączenia z obowiązków dokumentacyjnych

W projekcie przewiduje się także wyłączenie z obowiązków dokumentacyjnych w przypadku transakcji:

• pomiędzy położonymi w Polsce zakładami zagranicznymi, których macierzyste jednostki są podmiotami powiązanymi oraz pomiędzy położnym w Polsce zakładem zagranicznym podmiotu powiązanego będącego nierezydentem i powiązanego z nim podmiotu mającego rezydencję podatkową w Polsce,
• objętych porozumieniem inwestycyjnym albo porozumieniem podatkowym, za okres, którego takie porozumienie dotyczy,
• pożyczki, kredytu lub emisji obligacji – gdy zastosowanie ma safe harbour dla transakcji finansowych,
• usług o niskiej wartości dodanej – gdy zastosowanie ma safe harbour dla transakcji stanowiących usługi o niskiej wartości dodanej. Należy jednak posiadać szczegółową kalkulację dotycząca transakcji zgodnie z warunkami do zastosowania safe harbour, orazniezależnie od tego, należy posiadać analizę funkcji, aktywów i ryzyka.

Jedną z ważniejszych zmian w zakresie wyłączenia z obowiązków dokumentacyjnych jest z pewnością wyłączenie dokumentacyjne w przypadku tzw. czystego refakturowania. Transakcja ta już od dłuższego czasu sprawia podatnikom trudności dokumentacyjne.

W celu skorzystania ze zwolnienia w przypadku takiej transakcji musi ona charakteryzować się następującymi elementami:

1. nie powstaje wartość dodana (nie dokonano czynności zwiększających wartość dobra/ usług) i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku,
2. rozliczenie nie jest bezpośrednio związane z inną transakcją kontrolowaną,
3. rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego,
4. podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym,
5. posiadanie szczegółowej kalkulacji w przypadku zastosowania klucza alokacji.

Uproszczona korekta cen transferowych

Od 1 stycznia 2019 r., w celu dokonania korekty cen transferowych wymagane jest łączne spełnienie warunków wskazanych w ustawie – m.in. posiadanie przez podatnika, w momencie dokonania korekty, oświadczenia podmiotu powiązanego, z którego wynika, że podmiot ten dokonał korekty cen transferowych w tej samej wysokości, co podatnik, a ponadto od potwierdzenia jej dokonania w rocznym zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, którego ta korekta dotyczy.

Projektodawca zaproponował odejście od drugiego z warunków – tym samym na podatniku przestałby ciążyć obowiązek poinformowania o dokonaniu korekty cen transferowych w zeznaniu rocznym, którego dotyczy korekta. Ponadto w projekcie doprecyzowano dopuszczenie dowodu księgowego jako potwierdzenie dokonania korekty po stronie podmiotu powiązanego (w sytuacji nie posiadania oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty).

Wprowadzono również zmianę polegającą na ograniczeniu warunku związanego z istnieniem zawartej przez Polskę umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z państwem podmiotu powiązanego. Na podstawie nowych regulacji wystarczająca będzie podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z państwem podmiotu powiązanego.

Zwolnienie z ORD-U

Opublikowany projekt przewiduje również zwolnienie z obowiązku sporządzania i składania formularza ORD-U (informacji o umowach zawartych z nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego) dla podatników obowiązanych do składania informacji o cenach transferowych. Zwolnienie to nie dotyczy jedynie podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, dokonujących transakcji z rajami podatkowymi.

Zmiany w sankcjach KKS

Projekt nowych przepisów odnosi się również do sankcji karnych związanych z niewywiązywaniem się lub nieprawidłowym realizowaniem obowiązków. Musiały zostać one zmodyfikowane z uwagi na zmiany związane z oświadczeniem o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych.

Według proponowanych przepisów karze grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych będzie podlegał ten kto:

• wbrew obowiązkowi nie sporządza lokalnej dokumentacji cen transferowych albo nie dołącza do lokalnej dokumentacji cen transferowych dokumentacji grupowej,
• sporządza dokumentację niezgodnie ze stanem rzeczywistym,
• nie składa właściwemu organowi podatkowemu informacji TP-R albo składając ją podaje dane niezgodne z lokalną dokumentacją cen transferowych lub ze stanem rzeczywistym.

Natomiast za sporządzenie dokumentacji po terminie lub złożenie TP-R po terminie, groziłaby kara grzywny w wysokości 240 stawek dziennych. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlegałby karze grzywny za wykroczenie skarbowe (regulacja obecnie obowiązująca).

W 2021 r. stawka dzienna waha się między 93,33 PLN a 37 333,33 PLN.

Pozostałe zmiany

• Wskazano, że w przypadku mechanizmu safe harbour dla transakcji finansowych za dzień zawarcia umowy pożyczki uważa się również dzień zmiany umowy pożyczki w przypadku, gdy zmiana ta dotyczy oprocentowania pożyczki; ponadto okresem, w którym badany jest warunek możliwości skorzystania z instytucji safe harbour finansowego ma być rok podatkowy.

• Zgodnie z projektem, warunek wywierania znaczącego wpływu będzie spełniony również wtedy, gdy w przypadku wystąpienia powiązań, udział wspólnika nie przekracza progu ustawowego, ale udział w stracie spółki przekracza próg 25%.

• Wskazano również, że na potrzeby oświadczenia odnośnie zgodności sporządzonej dokumentacji ze stanem rzeczywistym oraz rynkowych warunków transakcji, w przypadku otrzymania nieodpłatnie, a także częściowo odpłatnie, rzeczy lub praw lub innych świadczeń w naturze stanowiących przychód, ceny transferowe uważane są za ustalone na warunkach rynkowych jak pomiędzy podmiotami niepowiązanymi, jeżeli przychód ten został wykazany dla celów podatkowych.