Opodatkowanie wkładów pieniężnych i niepieniężnych od 1 stycznia 2018 r.

Pokrycie wkładów nowoutworzonej spółki kapitałowej jest podstawowym obowiązkiem każdego wspólnika. Jednocześnie, powyżej minimalnego progu określonego prawem handlowym, wspólnicy mogą zdecydować o dodatkowym dokapitalizowaniu spółki w drodze emisji nowych udziałów bądź zwiększenia wartości dotychczasowych.

Przepisy prawa spółek handlowych wyróżniają wkłady pieniężne oraz wkłady niepieniężne. Niewątpliwie najbardziej popularną formą wniesienia wkładów do spółki jest wkład pieniężny, ponieważ rodzi on zdecydowanie mniej problemów co do określenia jego wartości. Do niedawna taki rodzaj wkładu nie rodził obowiązku podatkowego na gruncie podatku dochodowego.

Dotychczasowe regulacje 

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2017 r. czynność polegająca na wniesieniu wkładu pieniężnego do spółki kapitałowej była neutralna podatkowo, zarówno dla wspólnika wnoszącego wkład, jak i dla samej spółki. Art. 12 ust. 1 pkt 7 CIT nakazywał wspólnikowi rozpoznać przychód jedynie, gdy wnosił on wkład niepieniężny, i to taki którego jednak nie można było zakwalifikować jako przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. W konsekwencji, w przypadku wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego (właśnie w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część), powstawała konieczność opodatkowania przez wnoszącego przychodu w wysokości odnoszącej się do wartości wkładu. Tu warto też pamiętać, że od pewnego czasu określenie tej wartości wprawdzie odnosi się do wartości określonej w statucie lub umowie spółki (bądź w innym dokumencie o podobnym charakterze). Niemniej jednak, jeżeli wartość ta nie odzwierciedla wartości rynkowej udziałów objętych za aport, przychód należy rozpoznać w wartości rynkowej. Jednocześnie wspólnik wnoszący wkład niepieniężny miał prawo do rozpoznania kosztu uzyskania przychodu z tytułu wydatków odpowiadających wartości wkładu. Jeżeli wystąpił dochód, to był on opodatkowany według ogólnych zasad określonych w art. 7 ust. 2 ustawy o CIT – stawką 19%.

PRZYKŁAD:

Spółka A. zamierza wnieść do spółki z o.o. nieruchomość o wartości rynkowej 500.000 złotych. Jako że nieruchomość zakupiła kilka lat temu, zapłaciła za nią tylko 300.000 zł. Spółka A. zdecydowała, że nieruchomość zostanie wniesiona w całości na kapitał zakładowy. Oznacza to, że kapitał zakładowy spółki z o.o. powiększy się o 500.000 zł.

Spółka A. przeprowadzając tę operację osiągnie przychód w wysokości 500.000 zł(wartość rynkowa nieruchomości wnoszonej do spółki z o.o.). Koszt uzyskania przychodu jest równy kwocie za jaką nabyła nieruchomość, czyli 300.000 zł. W związku z tym, gdy od przychodu odejmiemy koszty (500.000 zł – 300.000 zł) Spółka A. osiągnie dochód w wysokości 200.000 zł, od któregozapłaci 19% CIT w wysokości 38.000 zł.

Należy mieć na uwadze iż od pewnego czasu zarówno organy podatkowe jak i sądy coraz częściej stają na niekorzystnym dla podatników stanowisku w zakresie kwalifikacji wkładu jako niepieniężnego. Przykładowo, zdaniem organów podatkowych za wkład niepieniężny należy uznać potrącenie wierzytelności. Argumentacja zasadza się na tym, że wkład pieniężny może być zrealizowany tylko przez wpłatę gotówki lub pieniądza bankowego. Z kolei to, co nie jest pieniądzem (czyli np. wierzytelność) nigdy nie może być przedmiotem wkładu pieniężnego. Należy mieć zatem na względzie potencjalne ryzyko kwestionowania takiej transakcji jako neutralnej.

Co się zmieniło

Obowiązująca od 1 stycznia 2018 r. znowelizowana ustawa o CIT zawiera zmodyfikowaną treść dotyczącą katalogu przychodów podatkowych. Z art. 12 ust. 1 pkt 7 dotyczącego opodatkowanych wkładów wykreślono fragment dotyczący wkładów niepieniężnych innych niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Tym samym obecne brzmienie przepisu wskazuje na konieczność opodatkowania wszelkich wkładów, jakie są wnoszone do spółek kapitałowych, niezależnie od tego czy mają charakter pieniężny czy niepieniężny. Z drugiej strony, nie została rozszerzona regulacja wskazująca na możliwe do rozpoznania koszty uzyskania przychodu z art. 12 ust. 1 pkt 7.

Zgodnie z uzasadnieniem zaprezentowanym przez Ministerstwo Finansów na etapie prac nad projektem nowelizacji zmiana art. 12 CIT miała mieć jedynie charakter legislacyjny. Treść uzasadnienia zdaje się przeczyć treści przepisów – przeczytać bowiem możemy w uzasadnieniu, że , intencją ustawodawcy było jedynie umożliwienie odesłania tzw. małej klauzuli unikania opodatkowania na wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Skutki zmian mogą odczuć przede wszystkim przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarczą, i chcący ulokować środki pieniężne w już istniejące podmioty gospodarcze. Ponadto, rykoszetem odbić się to może również na tych podatnikach, którzy planują zawiązać spółkę kapitałową.

Analizując wypowiedzi Ministerstwa Finansów oraz treść uzasadnienia do projektu wydaje się, że mamy do czynienia z przeoczeniem ustawodawcy. Nie zmienia to jednak faktu, że niekorzystne przepisy stanowią już prawo obowiązujące, które może być skutecznie egzekwowane przez organy podatkowe.

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt przygotowany przez Ministra Finansów, zakładający doprecyzowanie przepisów odnoszących się do wnoszenia wkładów w spółkach. Jak można przeczytać, jego celem ma być jednoznaczne wskazanie, że opodatkowaniu nie podlega wnoszenie do spółek wkładów pieniężnych. Został on już rekomendowany Radzie Ministrów. Projekt nowelizacji można znaleźć tu: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12306805).

Na chwilę obecną, do czasu planowanej zmiany ustawy bezpieczniejszym wydaje się powstrzymanie od wnoszenia wkładów do spółek kapitałowych. W razie pilnej potrzeby dokapitalizowania spółki można natomiast rozważyć wniesienie dopłat. Należy jednak pamiętać, że dopłaty nie powiększają kapitału zakładowego spółki. Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości (art. 36 ust. 2e) zasilają one kapitał rezerwowy spółki jako odrębna pozycja pasywów bilansu.

[Taxation of cash and in-kind contributions since 1 January 2018. For more details please contact us at office@advicero.eu]