Jak czytamy w komunikacie opublikowanym na stronie Ministerstwa Finansów opublikowanym 3 listopada 2020 r., rozpoczęcie prowadzenia elektronicznej ewidencji wyrobów akcyzowych zostanie przesunięte na 2023 r. Warto dodać, że Sejm w dniu 29 października 2021 r. uchwalił ustawę zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (dalej: Nowelizacja), na podstawie której wprowadza się nowy termin obowiązku elektronicznego prowadzenia ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy dopiero od 1 stycznia 2023 r.
Powyższe opóźnienie tłumaczy się sytuacją związana z epidemią i koniecznością dostosowania się do nowego obowiązku przez przedsiębiorców, które dla nich mogą być dodatkowym obciążeniem.
Jak wynika ze strony Senatu, teraz ustawa będzie przez ten organ procedowana pod numerem druku 559.
Warto dodać, że zmiany w podatku akcyzowym wynikają przede wszystkim z konieczności implementowania unijnych dokumentów takich jak: dyrektywa Rady (UE) 2020/262 z dnia 19 grudnia 2019 r. ustanawiającej ogólne zasady dotyczące podatku akcyzowego, tzw. „dyrektywy horyzontalnej”, dyrektywa rady (UE) 2020/1151 z dnia 29 lipca 2020 r. zmieniającej dyrektywę 92/83/EWG w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych, tzw. „dyrektywy alkoholowej” oraz dyrektywy Rady (UE) 2019/2235 z dnia 16 grudnia 2019 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i dyrektywę 2008/118/WE w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego w odniesieniu do działań obronnych w ramach Unii.
Jak jest obecnie?
Jak wynika z obecnie obowiązującego art. 138p ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym (dalej: u.p.a.), ewidencje i inne dokumentacje, prowadzi się w postaci papierowej i elektronicznej. Przy czym ewidencja akcyzowa w formie elektronicznej miała być pierwotnie obligatoryjna od 1 stycznia 2022 r.
Termin ten ulegał jednak zmianom w wyniku brzmienia nowego art. 39 pkt 6 wprowadzonym Nowelizacją zgodnie z którym, prowadzenie ewidencji wskazanych w art. 138a-138l i art. 138o wyłącznie w formie elektronicznej ma być obowiązkowy dla określonych podmiotów dopiero od 1 stycznia 2023 r. Oznacza to, że dalej możliwe jest prowadzenie ewidencji akcyzowych w formie papierowej przez podmioty, które dotychczas prowadziły ewidencję w takiej formie.
Kogo dotyczy Nowelizacja?
Przypomnijmy, że Projekt skupia się na wdrożeniu nowych zasad prowadzenia ewidencji przez podatników – jedynie w formie elektronicznej. Jak wynika z ww. art. 138a-138l i art. 138o u.p.a., obowiązek prowadzenia elektronicznej ewidencji będą dotyczyć podmiotów, które prowadzą skład podatkowy, posiadają status zarejestrowanych wysyłających, posiadają status zarejestrowanych odbiorców, nabywają wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe, prowadzą księgi kontroli nad produkcją alkoholu etylowego, obrotem nimi i jego zużyciem, posiadają status podmiotu pośredniczącego, posiadają status podmiotów zużywających, którzy w ramach prowadzonej działalności zużywają wyroby zwolnione ze względu na przeznaczenie, prowadzą ewidencję suszu tytoniowego, posiadają status podatnika akcyzy od energii elektrycznej, posiadają status pośredniczących podmiotów węglowych oraz pośredniczących podmiotów gazowych.
Co należy wziąć pod uwagę przy elektronicznej ewidencji?
Aby doprecyzować warunki i obowiązki jakie powinna zawierać ewidencja (zarówno papierowa jak i elektroniczna) należy odnieść się do Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 czerwca 2021 r. w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (dalej: Rozporządzenie).
Najważniejsze kwestie, o których powinien pamiętać przedsiębiorca tworząc narzędzie do ewidencjonowania zostały określone w § 7 ust. 2 Rozporządzenia, zgodnie z którym, dokumentacja prowadzona powinna być zgodnie z pisemną instrukcją obsługi programu komputerowego wykorzystywanego do prowadzenia tej dokumentacji w taki sposób aby było możliwe:
- wgląd w treści dokonywane wpisów oraz zapewnienie ochrony przechowywania danych przed zniekształceniem bądź utratą;
- dokonywanie korekt danych, identyfikacji osoby, która dokonała korekty oraz daty jej dokonania;
- wygenerowanie i wydruk, w porządku chronologicznym: (i) wpisów do dokumentacji; (ii) zestawień danych określonych ustawą oraz podsumowanie ilości odpowiednio wyrobów akcyzowych, w tym suszu tytoniowego oraz banderol podatkowych; (iii) raportów;
- usuwanie wpisów.
Warto dodać, że Rozporządzenie wprowadza również szczegółowe zakresy danych, które powinny znajdować się w ewidencjach wyrobów akcyzowych w składach podatkowych, wysyłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, nabywanych wewnątrzwspólnotowo, dostarczanych na terytorium kraju przez sprzedawcę za pośrednictwem przedstawiciela podatkowego, dokumentów handlowych czy zwolnionych od podatku akcyzowego ze względu na ich przeznaczenie. Tak więc, w zależności od specyfiki działania przedsiębiorcy, znajdą zastosowanie inne zasady prowadzenia ewidencji. Należy zatem zweryfikować, jakie obowiązki i przedmiot danych powinien rzeczywiście zastosować podatnik, który ma taki obowiązek w świetle ww. regulacji bowiem tylko ewidencja w takiej formie będzie akceptowalna.
Na koniec należy dodać, że korzyścią opóźnienia prowadzenia ewidencji w formie elektronicznej jest z pewnością możliwość udoskonalenia narzędzia i przygotowania zmian akcyzowych przez przedsiębiorców, którzy będą obowiązani do wdrożenia nowych regulacji. Przedsiębiorcy zyskają więcej czasu na opracowanie narzędzia, które będzie w pełni integralne z systemem finansowym i księgowym w firmie i pozwoli im na rozwój bardziej informatycznego rozwiązania. Warto jednak dodać, że przedsiębiorcy mogą już teraz wdrażać elektroniczne ewidencjonowanie w swoim przedsiębiorstwie. Wprowadzenie takiej możliwości już wcześniej uchroni przedsiębiorców przed ewentualnymi konsekwencjami związane z opóźnieniami przed 2023 r. czy ewentualnymi brakami w zakresie szczegółowych danych. Zachęcamy zatem do opracowywania takich możliwość już nieco wcześniej niż przed samym rokiem 2023.