Niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), wydany 24 stycznia 2019 r., sygn. akt C-165/17 , odnosi się do sposobu określania współczynnika VAT dla oddziałów podmiotów zagranicznych. Zaprezentowane w nim podejście jest zgoła odmienne od dotychczasowego podejścia polskich organów podatkowych. Zgodnie z tezami przedmiotowego wyroku, aby oddział mógł ustalić proporcję dla celów wyliczenia współczynnika do odliczenia VAT, jest obowiązany do uwzględnienia także transakcji przeprowadzanych przez zakład główny.

Na podstawie stanu faktycznego (mającego miejsce w latach 2002-2009) paryski oddział brytyjskiej firmy dokonywał transakcji bankowych i finansowych dla lokalnych klientów, w odniesieniu do których wybrał opodatkowanie VAT. Ponadto, świadczył usługi na rzecz zakładu głównego, w zamian za które otrzymywał przelewy pieniężne. Oddział dokonał odliczenia całości VAT obciążającego wydatki związane z tymi dwoma kategoriami świadczeń. W związku z tym organ podatkowy stwierdził, że VAT obciążający nabycie towarów i usług wykorzystanych wyłącznie w odniesieniu do transakcji wewnętrznych, przeprowadzanych z zakładem głównym, nie może podlegać odliczeniu ze względu na to, iż transakcje te znajdowały się poza zakresem stosowania VAT. Jednakże organ przyznał możliwość odliczenia części rozpatrywanego podatku przez zastosowanie proporcji właściwej dla tego zakładu głównego, z zastrzeżeniem wyłączenia zastosowania przepisów o odliczeniu obowiązujących we Francji. W stosunku do wydatków mieszanych organ podatkowy uznał, że podlegają one tylko częściowemu odliczeniu i zastosował proporcję dla wyliczenia podatku VAT podlegającego odliczeniu właściwą dla zakładu głównego, skorygowaną współczynnikiem obrotów oddziału paryskiego, dających prawo do odliczenia.

Na podstawie powyższego organ podatkowy skierował wezwanie do zapłaty zaległego podatku VAT, natomiast spółka zażądała oddalenia zmierzającego do stwierdzenia braku tych zobowiązań, które nie zostało uwzględnione przez sąd. Analogiczna sytuacja zaistniała w stosunku do wniesionych apelacji. Sąd rozpatrując kasację od wyroku wydanego w postępowaniu apelacyjnym zastanawiał się:

• czy przepisy szóstej dyrektywy[1] i dyrektywy 2006/112[2] wymagają, aby państwo członkowskie rejestracji oddziału stosowało do tych wydatków (i) proporcję podlegającą odliczeniu właściwą dla oddziału, czy też (ii) szczególną proporcję podlegającą odliczeniu w odniesieniu do wydatków poniesionych przez oddział, które są przeznaczone wyłącznie do dokonywania transakcji zakładu głównego oraz
• jakie zasady znajdują zastosowanie względem wydatków poniesionych przez oddział, służących jednocześnie do dokonania przez ten oddział transakcji w państwie członkowskim jego rejestracji i do dokonania transakcji jego zakładu głównego, w szczególności w świetle pojęcia kosztów ogólnych i proporcji podlegającej odliczeniu.

Zgodnie z wyrokiem TSUE:

• w odniesieniu do wydatków poniesionych przez oddział, które są przeznaczone wyłącznie do transakcji realizowanych przez zakład główny, w szczególności  jednocześnie do realizacji transakcji opodatkowanych VAT, jak i do transakcji zwolnionych z tego podatku, dokonanych przez zakład główny tego oddziału, należy zastosować proporcję podlegającą odliczeniu wynikającą z ułamka, na którego mianownik składa się obrót, z wyłączeniem VAT, złożony tylko z transakcji zakładu głównego, a na którego licznik składają się transakcje opodatkowane dokonane przez zakład główny, które uprawniałyby do odliczenia także wtedy, gdyby zostały dokonane w państwie członkowskim rejestracji tego oddziału, i także wtedy, gdy to prawo do odliczenia wynika z dokonania przez ten oddział wyboru opodatkowania VAT transakcji dokonanych w tym państwie, tj.:

• aby ustalić proporcję podlegającą odliczeniu mającą zastosowanie do kosztów ogólnych oddziałuzarejestrowanego w jednym państwie członkowskim, które służą jednocześnie do realizacji transakcji dokonanych przez ten oddział w tym państwie i transakcji dokonanych przez jego zakład główny z siedzibą w innym państwie członkowskim, w mianowniku ułamka stanowiącego tę proporcję podlegającą odliczeniu należy uwzględnić transakcje realizowane zarówno przez ten oddział, jak i przez ten zakład główny, przy czym w liczniku tego ułamka, oprócz transakcji opodatkowanych zrealizowanych przez oddział, należy umieścić również transakcje opodatkowane zrealizowane przez zakład główny, które również uprawniałyby do odliczenia, gdyby zostały dokonane w państwie rejestracji danego oddziału, tj.:

Powyższy wyrok został co prawda wydany w odniesieniu do sytuacji francuskiego oddziału firmy brytyjskiej, ale istnieje duże prawdopodobieństwo, że tezy TSUE znajdą zastosowanie również do stanów faktycznych dotyczących polskich transakcji, co może zmienić obecnie stosowaną zasadę ustalania współczynnika – tj. jedynie na podstawie polskich danych ze sprzedaży. Dlatego już rekomendujemy weryfikację rozliczeń, zanim powyższy wyrok zacznie być stosowany przez polskie organy podatkowe, ponieważ w pewnych przypadkach może spowodować obniżenie kwoty VAT możliwej do odliczenia.

Jeśli powyższa informacja może mieć zastosowanie do Państwa działalności – zachęcamy do kontaktu.

[1] Dyrektywa Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku.

[2] Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.