Blog

Advicero Nexia
Strona główna / Blog / Koszty podatkowe na przełomie roku – na co należy zwrócić szczególną uwagę?

Koszty podatkowe na przełomie roku – na co należy zwrócić szczególną uwagę?

Jak co roku, wiele podmiotów na których ciąży obowiązek sporządzania corocznej dokumentacji, zmaga się z prawidłowym przypisaniem kosztów do danych okresów sprawozdawczych, co w niektórych przypadkach może okazać się problematyczne. Istotne jest tutaj określenie, które z przychodów oraz kosztów będą dotyczyły przykładowo roku 2021, a które należy rozliczyć w roku poprzedzającym. Istotnym przy tym jest nie tylko określenie momentu ujęcia kosztów dla celów podatkowych, ale również określenie ryzyk, z jakimi może zmagać się podmiot wykonujący te obowiązki ze względu na różną linię interpretacyjną organów podatkowych.

Moment ujęcia kosztów

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na wątpliwości do prawidłowego momentu ujęcia w księgach rachunkowych w szczególności kosztów pośrednich. Istotnym problemem jest tutaj rozpoznanie prawidłowego momentu ujęcia kosztów – przy otrzymaniu faktury czy też w odniesieniu do ujęcia kosztów dla celów rachunkowych. Główny spór między podatnikami a organami podatkowymi toczy się tutaj o kwestię interpretacji użytego w ustawie podatkowej pojęcia „dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych” i związanej z tym kwestii autonomiczności prawa podatkowego (co podtrzymują licznie sądy administracyjne w orzeczeniach), czy tez nadrzędnej roli prawa bilansowego (co przeważa w stanowiskach organów podatkowych).

Dodatkowo, kolejną trudność może przynieść rozróżnienie kosztów pośrednich i bezpośrednich, których definicje powinny zostać również szczegółowo omówione. W tym celu warto zwrócić uwagę na stanowisko NSA, który w wyroku z dnia 26 sierpnia 2020 r. (sygn. akt II FSK 2609/19) trafnie zwrócił uwagę, że: „(…) w ustawie podatkowej nie zdefiniowano pojęcia kosztów „pośrednio” i „bezpośrednio” związanych z uzyskaniem przychodu. Jedynie regulacje przyjęte w ustawie dotyczące potrącalności kosztów w czasie pozwalają na wyróżnienie kosztów bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodu oraz kosztów pośrednio związanych z przychodem jako odrębnej kategorii. (…) Aczkolwiek brak jest w ustawie definicji obu tych pojęć, przyjmuje się, że do kosztów bezpośrednio związanych z uzyskaniem przychodu zalicza się koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, a do kosztów innych niż koszty związane z przychodem – wszystkie te wydatki, które są ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu(por. A.Gomułowicz (w: ) Podatek dochodowy od osób prawnych – Komentarz 2009, praca zbiorowa Wyd. Unimex, str. 507-510)”.

Ponadto, za koszty pośrednie uważa się takie wydatki, które służą osiągnięciu przychodu podatnika, ale nie warunkują osiągnięcia konkretnej wartości przychodu. Takimi kosztami są m.in. koszty ogólnego zarządu, koszty administracyjne, wydatki na utrzymanie obiektów, obsługę prawną, ubezpieczenia, świadczenia na rzecz pracowników, a każdy z tych kosztów musi być związany z działalnością podatnika, która ma przełożyć się jak wspomniano wyżej – na osiągnięcie przychodu, a niemożliwe jest ustalenie konkretnego przychodu z tego tytułu – to wszystko zostało potwierdzone m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2020 r. (0111-KDIB2-1.4010.229.2020.2.PB).

Odnosząc się natomiast do kwestii kosztów bezpośrednich i momentu ich ujęcia, należy zwrócić uwagę na art. 15 ust. 4b ustawy o CIT, zgodnie z którym te koszty bezpośrednio związane z przychodami odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego, czy upływu terminu złożenia zeznania (kiedy nie ma obowiązku sporządzenia SF), w obu przypadkach ale nie później niż do upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego, potrąca się w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody. Dodatkowo, na podstawie art. 15 ust. 4c, te koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego czy złożenia zeznania, potrąca się w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe bądź składane zeznanie. Jak alokować koszty pośrednie w różnych źródłach?

W przypadku alokacji kosztów do różnych źródeł przychodów, należy zwrócić uwagę na art. 15 ust. 2 ustawy o CIT, zgodnie z którym, o ile podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochody te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, oraz koszty związane z przychodami ze źródeł, z których dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są zwolnione z podatku dochodowego, a nie jest możliwe przypisanie danych kosztów do źródła przychodów, to koszty te ustalane są w stosunku, w jakim zostaną osiągnięte w roku podatkowym przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów.

Jednak co to w praktyce oznacza? Przy wyjaśnieniu powyżej kwestii, warto przytoczyć stanowisko dyrektora KIS, który w interpretacji indywidualnej z dnia 20 sierpnia 2020 r. (0114-KDIP2-1.4010.286.2019.1.MR) ustosunkowując się do stanu faktycznego w zakresie dywidendy, wskazał, że: (…)z brzmienia art. 15 ust. 2 i 2a u.p.d.o.p. wynika, iż zasady proporcjonalnej alokacji kosztów uzyskania przychodów nie będą miały zastosowania do przychodów Wnioskodawcy z dywidend otrzymanych od Spółek Zależnych.” Co ciekawe, organ uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że podstawą opodatkowania podatkiem CIT, w przypadku dywidend od spółki zależnej jest przychód, natomiast przepisy art. 15 ust. 2 i 2a ustawy o CIT mają wyłącznie zastosowanie do sytuacji, gdy podstawą opodatkowania jest dochód. A zatem:  „(…) wskazane w art. 15 ust. 2-2b u.p.d.o.p., zasady proporcjonalnego podziału kosztów pośrednich nie dotyczą przychodów z dywidend. W konsekwencji, przychody z tych dywidend nie powinny być uwzględniane także w kalkulacji proporcji alokacji kosztów do źródła przychodów z zysków kapitałowych oraz przychodów z innych źródeł, o której mowa w art. 15 ust. 2b u.p.d.o.p.”.

Powyższe, stanowi jedynie przykład możliwości alokowania kosztów pośrednich w różnych źródłach, jednak przytoczona interpretacja może posłużyć jako wytyczna do interpretacji art. 15 ust. 2 ustawy o CIT.

Katarzyna Klimkiewicz-Deplano – Partner Zarządzający w Advicero Nexia poruszała ten temat również w publikacji dla Infor ->materiał dostępny tutaj<-