Bitcoin jest początkującą walutą elektroniczną, która znajduje na świecie coraz więcej zwolenników. W przeciwieństwie do tradycyjnej waluty, bitcoin kusi potencjalnych użytkowników brakiem prowizji, szybkością transakcji oraz brakiem pośredników przy przelewach. Początek powstania tej kryptowaluty datuje się na 2009 r.

W ostatnim czasie widać wzmożone zainteresowanie administracji skarbowej obrotem kryptowalutami. Niedawno na stronach Ministerstwa Finansów pojawił się komunikat traktujący o kwestii opodatkowania transakcji z wykorzystaniem kryptowalut w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych. W praktyce waluta z pozoru wirtualna może rodzić realne konsekwencje podatkowe w rzeczywistości. Poniżej przedstawiamy podsumowanie najważniejszych kwestii:

• Podatek dochodowy od osób fizycznych

Dochody uzyskiwane z tytułu posiadania bitcoinów podlegają opodatkowaniu PIT na zasadach ogólnych. Przychód mogą generować m.in. transakcje sprzedaży kryptowaluty za walutę tradycyjną oraz jej zamiany na inną kryptowalutę, towar lub usługę.

Przychód powinien być sklasyfikowany jako przychód z praw majątkowych lub z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Sposób rozliczania i dokumentowania kosztów uzyskania przychodów związanych z obrotem kryptowalutami zależy od tego czy podatnik prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów czy księgi rachunkowe.

• Podatek od towarów i usług 

Co do zasady sprzedaż i wymiana kryptowaluty na walutę tradycyjną i odwrotnie, jak również wymiana jednej kryptowaluty na inną, o ile podlega opodatkowaniu VAT, korzysta ze zwolnienia z VAT. Oznacza to, że podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT od nabywanych towarów i usług związanych z działalnością w zakresie wydobywania jak i kupna/sprzedaży kryptowalut.

• Podatek od czynności cywilnoprawnych 

Umowa sprzedaży oraz zamiany kryptowaluty, stanowiącej prawo majątkowe, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (wg stawki 1%).

Wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest umowa sprzedaży lub zamiany kryptowalut objęta podatkiem VAT – w zakresie, w jakim podlega opodatkowaniu VAT lub jeżeli przynajmniej jedna ze stron czynności jest zwolniona z VAT z tytułu dokonania tej czynności.

W praktyce kluczowe jest wiec ustalenie czy obrót kryptowalutą w danym przypadku opodatkowany jest podatkiem VAT (jeśli jedna ze stron czynności działa jako podatnik VAT) czy też należny jest podatek od czynności cywilnoprawnych (co w praktyce oznacza, że obrót bitcoinami może stać się kompletnie nieopłacalny).

Zgodnie z najnowszymi doniesieniami prasowymi Ministerstwo Finansów jest w trakcie prac nad zaproponowaniem innej, bardziej dogodnej formy opodatkowania kryptowalut. Należy wskazać, że niektóre jurysdykcje podatkowe (np. Malta) już teraz implementowały do swoich systemów podatkowych specjalne regulacje podatkowe wspierające rozwój rynku kryptowalut.

***

Póki co poza opisanym wyżej komunikatem, Krajowa Administracja Skarbowa podejmuje również działania zmierzające do uzyskania danych użytkowników giełd kryptowalutowych i kantorów. Przykładem są liczne wezwania, jakie otrzymały giełdy obracające kryptowalutą od Naczelnika Mazowieckiego Urzędu Celno-Skarbowego.

W obszarze zainteresowania KAS znalazły się w szczególności następujące dane:

• dane osobowe użytkowników,
• dane mailowe, nr rachunków bankowych, dane użytkowników niezweryfikowanych,
• informacje odnośnie historii wymiany kryptowalut, zasileń rachunków,
• wskazanie użytkowników, którzy wykonywali wypłaty walut wirtualnych z bankomatów bez użycia kart, z podaniem dat transakcji,
• określenie adresów użytkowników wraz z ich oznaczeniem,
• adres kryptowalutowy giełdy,
• zestawienie transakcji w powiązaniu z adresami użytkowników giełdy oraz adresami odbiorcy jak i nadawcy danej transakcji.Niewątpliwie ostatnie działania KAS mogą spowodować, że kryptowaluta będąca dotychczas korzystniejszym i efektywniejszym sposobem płatności dla wielu osób, może stracić na atrakcyjności ze względu na potencjalne obostrzenia podatkowe.
• Powyższe przykłady potwierdzają, że Krajowa Administracja Skarbowa również dostrzegła potencjał drzemiący w kryptowalutach. Jak wynika z doniesień prasowych, Ministerstwo Finansów planuje nawet powołanie nowego Departamentu Analiz Ekonomicznych, dedykowanego pogłębionej analizie m.in. w zakresie wywiązywania się z obowiązku podatkowego podmiotów dokonujących transakcji w kryptowalutach.