Pod koniec 2020 r. Prezydent podpisał ustawę zmieniającą ustawę o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (dalej: Ustawa), które wprowadzają szereg zmian nie tylko w ustawie o podatku akcyzowym, ale również w Ordynacji podatkowej, czy ustawy o doręczeniach elektronicznych. Poniższy artykuł będzie jednak skupiał uwagę wyłącznie na tej pierwszej zmianie – podatku akcyzowym.

Jak czytamy, Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lutego 2021 r. z wyjątkiem art. 4, który wchodzi z dniem 31 stycznia 2021 r. oraz art. 5 z dniem 1 lipca 2021 r.

Jaki jest cel zmian?

Przede wszystkim poprawa zasad w zakresie weryfikacji dostaw określonych wyrobów akcyzowych. Ponadto, jak wskazano w uzasadnieniu projektu: W związku z centralizacją i elektronizacją rejestracji, w celu zapewnienia kompleksowych danych o podmiotach podlegających obowiązkowi informowania o zamiarze rozpoczęcia prowadzenia działalności – proponuje się objęcie tych podmiotów obowiązkiem złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, celem zarejestrowania ich w jednej centralnej bazie.

Mając na uwadze powyższe, jak widać, ustawodawca również zauważa pewną konieczność regulowania przepisów ze względu na postępującą automatyzację systemu i stara się wyeliminować dotychczasowe błędy. Nie wiadomo jednak czy odpowiednio skutecznie.

Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych (CRPA)

Niewątpliwie za najistotniejszą zmianę można uznać utworzenie  CRPA i określenie jego zasad oraz funkcji. Takie zgłoszenie rejestracyjne będzie musiało zostać dokonane do właściwego dyrektora izby administracji skarbowej przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo–Celnych (PUESC).

Co oznacza wprowadzenie CRPA dla obecnych podmiotów widniejących już w systemie? Przede wszystkim, reguluje to dodatkową konieczność i znów kolejny obowiązek. Tym razem, będzie konieczne dokonanie aktualizacji na platformie zgłoszeń. Wynika to m.in. z obowiązku uzupełnienia je o informacje dotyczące właściwego Urzędu Skarbowego. Analizując zatem powyższe, do rejestracji w systemie zobowiązany jest każdy podmiot, którego akcyza dotyczy. Co więcej, katalog obowiązku rejestrowania został poszerzony o dodatkowe podmioty, które zamierzają zużywać wyroby zwolnione z akcyzy w wyniku ich przeznaczenia, tj. paliwo lotnicze, żeglugowe czy gaz LPG.

Co ciekawe, na podstawie art. 7 Ustawy można wywnioskować, że gdy podmiot, który przed dniem wejścia w życie ustawy (przed 1 lutego 2021 r.) złoży właściwemu organowi zgłoszenie rejestracyjne i otrzyma potwierdzenie przyjęcia, to zostanie zarejestrowany w CRPA z chwilą zgłoszenia o dane dotyczące właściwego organu podatkowego. Warunkiem jest tutaj jednak dokonanie takiego uzupełnienia przed dniem 30 czerwca 2021 r. Przekładając to na działanie, podatnik będzie zobowiązany zaktualizować swoje zgłoszenie w systemie PUESC, a nowe podmioty, na których również będzie ciążył ten obowiązek również będą zobowiązane do dokonania rejestracji.

Dodatkowo warto wspomnieć, że zgodnie z art. 20c ust. 1 Ustawy, podmiotem, który może reprezentować przedsiębiorcę zagranicznego może być jedynie podmiot, który jest zarejestrowany w CRPA i posiada on siedzibę na terenie kraju i spełnia określone warunki wskazane w art. 20e ust. 1 pkt 1 i 2, czyli m.in. w przypadku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą:

• imię i nazwisko/nazwę podmiotu;
• adres zamieszkania/siedziby;
• adres miejsca prowadzenia działalności;
• numer identyfikacji podatkowej albo inny numer identyfikacyjny;
• określenie rodzaju wyrobów akcyzowych lub określenie samochodów osobowych będących przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej, lub określenie rodzaju wyrobów akcyzowych wykorzystywanych przy jej prowadzeniu;
• wykazanie właściwego naczelnika urzędu skarbowego w zakresie akcyzy;
• w przypadku podmiotu zagranicznego – również dane jego oddziału na terytorium kraju (w tym nazwa oddziału z siedzibą, gdzie prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju).

System EMCS PL2

Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, przepisy wymagają zmian, aby zapewnić płynność dostaw wyrobów akcyzowych, które stosują EMCS PL2 oraz elektroniczne dokumenty dostawy (e-DD). Niewątpliwie ustawodawca skupił się na kwestii doregulowania kontroli tego systemu EMCS PL2 względem dostaw, które są zwolnione z akcyzy wyrobów węglowych, a także przemieszczeń wyrobów, które są importowane i eksportowane. Powyższe, jest z pewnością uzupełnieniem dotychczasowych regulacji, ale również ma na celu usprawnić zasady kontroli dostaw wyrobów dzięki e-DD.

Ustawa przewiduje w szczególności objęcie weryfikacją w EMCS PL2 sprzedaży, które zwolnione są z akcyzy wyrobów węglowych i są realizowane przez podmiot pośredniczący. Istotne by ten podmiot w poprzednim roku miał zrealizowaną sprzedaż w wysokości większej niż 30 mln kg wyrobów węglowych.

Dodatkowo uwzględniono również monitorowanie przemieszczenia rurociągiem wyrobów energetycznych zwolnionych z akcyzy, a także uregulowane zasady uproszczone względem zmian środków transportu wyrobów przemieszczanych.

Resort finansów zapewnia, że wprowadzone zmiany i utworzenie rejestru ma nie tylko uprościć dotychczasowy system, ale również ma zapewnić aktualne informacje o podmiotach akcyzowych nie tylko dla administracji skarbowej, ale również dla przedsiębiorców, a to uprości dalszą weryfikację osób działających w dostawach wyrobów akcyzowych.