Decydując się na import wyrobów akcyzowych trzeba mieć na uwadze liczne formalności, które zostały przewidziane w regulacjach podatkowych. Często niedopełnienie niektórych z nich skutkuje odpowiedzialnością karno-skarbową, która w przypadku akcyzy, może być bardzo dotkliwa – tak z uwagi na rozbudowany katalog przestępstw jak i wymiar potencjalnych kar.

Niekiedy zakres formalności, jakimi jest obarczony przedsiębiorca wymaga nie tylko analizy ustawy o podatku akcyzowym, ale również wielu innych ustaw czy rozporządzeń. W związku z brakiem jednoznacznej regulacji opisującej obowiązki zarówno podatkowe jak i inne administracyjne wobec przedsiębiorców kupujących wyroby akcyzowe zza granicy mogą oni niekiedy trafić na „pułapki” prawne. Mając na myśli ten zwrot mamy na uwadze fakt, że nie każdy obowiązek może zostać przez przedsiębiorcę zidentyfikowany.

W związku z tym, niniejszy artykuł będzie analizą kilku przykładowych obowiązków w zakresie opłaty produktowej oraz rejestru w tzw. Bazie Danych o Odpadach (BDO).

Opłata produktowa

Jak wynika z art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (dalej: Ustawa), przez opłatę produktową rozumie się opłatę obliczaną i wpłacaną w przypadku nieosiągnięcia wymaganego poziomu odzysku i recyklingu.

Kto jest zobowiązany do obowiązku wpłacenia opłaty produktowej? Jak wynika z Ustawy, przedsiębiorca, który nie dokonał obowiązku prowadzenia odzysku za pośrednictwem organizacji odzysku, powinien dokonać wpłaty opłaty produktowej. Co ważne, w myśl art. 12 ust. 2a Ustawy, do ponoszenia opłaty produktowej obowiązany jest także przedsiębiorca, który nie wykonuje obowiązku zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów powstałych z produktów w sposób samodzielny.

Co w przypadku na przykład olejów smarowych o kodzie PKWiU 19.20.29.0, które odpowiadają kodowi CN 2710 19 99? Zwróćmy uwagę, iż zgodnie z załącznikiem nr 4A Ustawy, oleje smarowe otrzymane z ropy naftowej, preparaty z ciężkich frakcji, gdzie indziej niesklasyfikowana, ustalono poziom odzysku i recyklingu odpadów powstałych z produktów na poziomie odpowiednio odzysku 50% i recyklingu 35%. Warto dodać, że wyłączone z tego obowiązku są:

• oleje smarowe do przeprowadzania przemian chemicznych innych niż proces specyficzny,
• parafina ciekła,
• mieszanki olejowe do obróbki metali, oleje zapobiegające przyleganiu do form, oleje antykoryzyjne, czy
• oleje smarowe pozostałe oraz pozostałe oleje, jeżeli są przeznaczone do produkcji olejów smarowych lub preparatów smarowych.

W myśl powyższego, można wnioskować, że w przypadku sprowadzania powyższych smarów zza granicy obowiązek uiszczenia opłaty produktowej w ww. sytuacjach również może być wymagana.

Rejestr BDO

Rejestr BDO jest rejestrem podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami. Dzięki temu rejestrowi organy mają możliwość gromadzenia informacji o odpadach. Rejestr jest obecnie prowadzony w formie elektronicznej co pozwala na szybkie dokonanie obowiązków rejestrowych, ewidencyjnych czy sprawozdawczych.

W myśl art. 50 ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r., marszałek województwa dokonuje wpisu do rejestru na wniosek m.in.:

• wprowadzających na terytorium kraju produkty (takie jak oleje smarowe, opony czy opakowania),
• prowadzących odzysk lub recykling odpadów powstałych z produktów,
• organizacji odzysku.
• dokonujących eksportu oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów powstałych z produktów w celu posiadania ich odzyskowi lub recyklingowi.

W myśl bowiem powyższych zapisów, można wnioskować, iż w przypadku importu smarów na przedsiębiorcy mogą ciążyć obowiązki nie tylko w zakresie uiszczenia opłaty produktowej (ewentualnie akcyzy), ale również  rejestracja w BDO. Podmiot sprowadzający wyrób zza granicy powinien pamiętać, iż uzyskanie wpisu do rejestru powinno nastąpić przed rozpoczęciem działalności, inaczej może być on pociągnięty do odpowiedzialności.

Analizując powyższe, można więc stwierdzić, że obowiązek dokonania rejestracji BDO spoczywa na przedsiębiorcy sprowadzającym do Polski takie wyroby jak smary, oleje smarowe czy mieszanki olejowe do obróbki metali. Bez względu pozostaje fakt, czy przedsiębiorca ten sprowadza wyrób na własne potrzeby czy na cele produkcyjne.

Warto przy tym wspomnieć, że niedopełnienie obowiązku w przypadku braku rejestracji, ewidencji czy sprawozdawczości w BDO może skutkować nałożeniem grzywny od 100 zł do nawet 1 mln zł, a także aresztem wymierzonym przez sądy, czy nawet administracyjną karą pieniężną od 5000 zł do 1 mln zł nakładaną przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.

Mając na uwadze tak wysokie konsekwencje karno-skarbowe, przedsiębiorca przed podjęciem decyzji o imporcie jakichkolwiek wyrobów akcyzowych, powinien zweryfikować i dokonać głębokiej analizy, czy nie będzie na nim ciążył obowiązek dopełnienia ww. obowiązków, bowiem katalog objęty tymi zobowiązaniami jest szeroki.