Podatek u źródła przy wypłacie dywidendy

W dniu 31 stycznia 2023r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt  akt II FSK 1588/20) wydał wyrok odnoszący się do płatności z tytułu dywidend dokonywanych na rzecz podmiotów z UE lub EOG. NSA stanął na stanowisku, że Spółka powinna zbadać, czy wypłacane pieniądze trafią do rzeczywistego właściciela. Co istotne wyrok jest sprzeczny z dotychczas ugruntowaną linią orzeczniczą w tym zakresie (wyrok NSA z dnia 27 kwietnia 2021 r., sygn. II FSK 240/21; wyrok WSA w Łodzi z dnia 4 października 2022 r., sygn. I SA/Łd 505/22 czy wyrok WSA w Opolu z dnia 9 grudnia 2022 r., sygn. I SA/Op 311/22, o którym pisaliśmy już na naszym na blogu).

Warunki zwolnienia z WHT a dochowanie należytej staranności

Ustawodawca w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT wymienia warunki, które powinny być spełnione łącznie, tak aby wypłata dywidendy do podmiotu zagranicznego mogła korzystać ze zwolnienia z podatku u źródła. I tak, aby zwolnienie było możliwe:

• Spółka wypłacająca dywidendę powinna posiadać siedzibę lub zarząd na terenie Polski;
• Spółka otrzymująca dywidendę powinna podlegać opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;
• Spółka otrzymująca dywidendę nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na źródło ich osiągania, a także
• Spółka otrzymująca dywidendę powinna posiadać nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale Spółki wypłacającej dywidendę nieprzerwanie przez okres 2 lat.

W powyższym przepisie nie ma zawartego wprost wymogu weryfikacji statusu rzeczywistego właściciela, tak jak ma to miejsce w odniesieniu do odsetek i należności licencyjnych (art. 21 ust. 3 ustawy o CIT). Niemniej jednak ustawodawca doprecyzował w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, iż płatnik przy zastosowaniu zwolnienia przy wypłacie dywidendy jest zobowiązany do dochowania należytej staranności bez względu na to, czy suma wypłat należności na rzecz jednego podatnika przekroczyła w danym roku podatkowym kwotę 2 mln zł. Z drugiej strony ustawodawca nie zdefiniował, co należy rozumieć pod tym pojęciem, dając jedynie wskazówki, że ocena działania płatnika zostanie dokonana w oparciu o charakter oraz skalę prowadzonej przez niego działalności.

Istota sporu

Przedmiotem sporu w omawianym orzeczeniu była ocena, czy polski rezydent podatkowy wypłacając dywidendę na rzecz zagranicznego (włoskiego) rezydenta podatkowego przy zastosowaniu zwolnienia ma obowiązek zweryfikować, czy podmiot na rzecz którego wypłacana jest dywidenda jest jej rzeczywistym właścicielem.

Dyrektor KIS wydał podatkową interpretację niekorzystną dla płatnika, uznając za konieczne zweryfikowanie statusu odbiorcy należności również przy wypłacie dywidendy. Następnie WSA we Wrocławiu przyznał płatnikowi rację tj. wskazał, że uzyskanie prawa do zwolnienia podatkowego nie jest uzależnione od spełnienia dodatkowych warunków ponad wymienione w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT. Dyrektor KIS wniósł skargę kasacyjną od niniejszego wyroku.

Przełamując dotychczasową linię orzeczniczą, NSA stanął po stronie organu podatkowego wskazując, że omawiane przepisy realizują cel dyrektywy Rady 2011/96/UE z dnia 30 listopada 2011 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich, którym jest zwolnienie dywidendy i innych form podziału zysku, wypłacanych przez spółki zależne na rzecz ich spółek dominujących, od podatków potrącanych u źródła dochodu oraz eliminacja podwójnego opodatkowania takiego dochodu na poziomie spółki dominującej.

W preambule dyrektywy Rady 2015/121 z dnia 27 stycznia 2015 r. zmieniającej dyrektywę 2011/96/UE podkreślono, że: „Niezbędne jest zapewnienie, aby dyrektywa 2011/96/UE nie była nadużywana przez podatników objętych zakresem jej stosowania„; a za niezgodną z jej celem należy uznać sytuację, w której nie jest opodatkowana wypłata dywidendy spółce z kraju UE (EOG), która nie będąc jej rzeczywistym właścicielem pośredniczy jedynie w jej przekazaniu do kolejnej spółki mającej siedzibę przykładowo w kraju zaliczonym do tzw. rajów podatkowych.

Ponadto NSA uznał, że nałożenie na płatnika, który wypłaca dywidendę, obowiązku dokonania weryfikacji statusu podatnika, jest realizacją funkcji zapobiegania nadużywaniu przepisów służących eliminowaniu podwójnego opodatkowania, a obowiązek ten nie jest nadmiernym dodatkowym obciążeniem płatnika.

Jakie znaczenie dla podatników ma wyrok NSA?

Podsumowując, wyrok z dnia 31 stycznia 2023 r. (sygn. akt II FSK 1588/20) ma istotne znaczenie dla podmiotów wypłacających dywidendy. Brak w przepisach jasnego wskazania przy wypłatach dywidend przy jednoczesnej jasnej sytuacji przy wypłatach odsetek i należności licencyjnych, spowodował rozbieżności interpretacyjne. Stąd planując wypłatę dywidendy do podmiotu zagranicznego, warto najpierw potwierdzić jego status. Nasi konsultanci chętnie udzielą wsparcia w tym zakresie. Zapraszamy do kontaktu.