IP BOX – czym jest i jakie są warunki?
Od dnia 1 stycznia 2019 r. istnieje możliwość skorzystania z preferencyjnej stawki podatku dochodowego, tzw. ulga IP BOX. W związku z powyższym wprowadzone regulacje, umożliwiają podatnikowi zastosowanie obniżonej 5% stawki (wcześniej były to odpowiednio 17%, 32% bądź 19% – w przypadku podatku liniowego). Ulga obejmuje m.in. dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnych, takich jak patenty czy prawa autorskie do programu komputerowego. Jednak, aby skorzystać z powyższych udogodnień podatnik musi spełnić określone warunki, które zostały uregulowane w ustawie o PIT i CIT, a zalicza się do nich m.in.:
- osiągnięcie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej określonych w ustawie;
- przedmiot ochrony praw własności intelektualnych musi być wytworzony, rozwinięty bądź ulepszony przez podmiot w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej;
- prowadzenie ewidencji zgodnie z art. 30cb ustawy o PIT lub art. 24e ustawy o CIT.
Analizując ewentualną możliwość zastosowania ulgi IP BOX niezbędna jest analiza warunku wskazanego w pkt 3, zgodnie z którym prowadzenie ewidencji ma umożliwić ustalenie podstawowych danych dla organów podatkowych, takich jak przychody, koszty podatkowe, dochody/straty, które przypadają bezpośrednio na każde z praw kwalifikowanych własności intelektualnych.
Należy wspomnieć, że przepisy obowiązują od dnia 1 stycznia 2019 r. a już wzbudziły wiele wątpliwości podatników. Ponadto wydano objaśnienia Ministerstwa Finansów w tym zakresie, które miały (niestety rzekomo ułatwić podatnikom odpowiednie zrozumienie i stosowanie nowych regulacji prawnych. Czy ten cel został osiągnięty?
Bieżąca ewidencja dla celów IP BOX – czy konieczna?
Jedna ze wątpliwych kwestii dotyczy programisty, który w ramach prowadzonej bezpośrednio przez siebie działalności, gdzie tworzył oprogramowanie i jak wskazał, jest to rezultat jego własnej, indywidualnej i twórczej działalności, tak więc są utworem w świetle ustawy o prawie autorskim oraz praw pokrewnych. Uzasadniał, że wykonywane prace mają więc charakter twórczy i w świetle obowiązujących przepisów ma prawo skorzystania z ulgi IP BOX. Programista jednak nie posiadał ewidencji, ponieważ jak wskazał, w regulacjach prawnych nie istnieje wymóg prowadzenia ewidencji „na wszelki wypadek”, jednak zapewniał, że stworzy ją w późniejszym etapie.
Z tym uzasadnieniem nie zgodził się natomiast Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, zdaniem którego, programista nie prowadził bieżącej dodatkowej ewidencji, a więc nie może skorzystać z preferencyjnej stawki. Dokonanie w przyszłości czynności tworzących odmienną ewidencję do tworzenia oprogramowania jedynie dla celów zobowiązań prawnych, dyskwalifikuje do uprawnień skorzystania z ulgi IP BOX, nawet gdyby możliwe były ustalenie podstawy opodatkowania w przedmiotowej sprawie. Jak podkreślił, Rzetelne dokumentowanie wszystkich operacji finansowych dotyczących IP Box nie może polegać na zaewidencjonowaniu i wyodrębnieniu ich na koniec okresu rozliczeniowego.
Podważając jednak stwierdzenie organu podatkowego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w dniu 30 lipca 2020 r. (sygn. I SA/Go 115/20) uznał, że żadna regulacja prawna nie przesądza o tym, że prowadzenie ewidencji podatkowej ma odbywać się w trybie bieżącym, a zatem stwierdzenie organu nie jest zasadne. Co więcej, skoro ewidencja ta umożliwia sporządzenie deklaracji podatkowych w terminie, to nie można uznać, że nie spełnia przesłanek wskazanych w ustawie i jest prowadzona w sposób nieprawidłowy.
Uzasadniając swoje stwierdzenie Sąd ocenił, że (…) nienależyte prowadzenie ewidencji o której mowa w art. 30 cb ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych to takie jej prowadzenie, które uniemożliwia określenie prawidłowej podstawy opodatkowania stawką 5%, która nie zawiera informacji o których mowa w art. 30 cb ust. 1 powołanej ustawy. Jeżeli ewidencja ta spełnia wskazany cel na dzień dokonania rozliczenia to nie można jej uznać z prowadzoną w sposób nieprawidłowy.
Co więcej, jak wskazał Sąd, o zgodności ksiąg rachunkowych, jak i ewidencji za najistotniejszy element powinna służyć jego sprawdzalność i prawidłowość informacyjna zgodnie z art. 30cb ust. 1 ustawy o PIT, a w przedmiotowej sprawie elementy te zostały spełnione. Biorąc pod uwagę ogólne stanowisko WSA, wystarczającym jest przygotowanie ewidencji na roczne rozliczenie, a nie prowadzenie jej na bieżąco.
Powyższy wyrok jest z pewnością korzystną informacją dla wielu programistów, którzy mierzyli się dotychczas z wyzwaniem prowadzenia ewidencji. Jak widzimy, organ podatkowy niesłusznie wymaga od podatników czynności, które nie są nawet uregulowane prawnie. Wskazać należy, że takich niekorzystnych interpretacji indywidualnych względem programistów jest wiele. Wskazać należy, że wydany wyrok jest nieprawomocny, jednak czy w końcu możemy spodziewać odmiennych stanowisk w tym zakresie? Pewne jest natomiast to, że w przypadku uprawomocnienia się wyroku (lub podtrzymania stanowiska przez NSA), część programistów będzie miała możliwość korygowania swoim zeznań w przypadku, gdy rezygnowali z ulgi ze względu na nieprowadzenie odrębnej ewidencji – pod warunkiem jednak że uzyskają własną pozytywną interpretację lub wyrok. Uchylający interpretację negatywną. Pamiętać bowiem trzeba, że interpretacja jest m.in. dlatego „indywidualna”, bo chroni tylko jej adresata.