W dniu dzisiejszym weszła w życie ustawa z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców. Nowa ustawa stanowi element tak zwanej Konstytucji Biznesu tworzonej z inicjatywy premiera Mateusza Morawieckiego. Prawo Przedsiębiorców całkowicie zastępuje obowiązującą dotychczas ustawę o swobodzie działalności gospodarczej. Jak podnosi się w oficjalnych komunikatach prasowych, nowa ustawa jest odpowiedzią rządu na liczne głosy przedsiębiorców, zdaniem których dotychczasowe regulacje były niewystarczające i które ze względu na liczne nowelizacje stały się również mało czytelne.

Zgodnie z uzasadnieniem, nowa ustawa w sposób kompleksowy reguluje zasady wykonywania działalności gospodarczej w Polsce oraz ma na celu zachęcić przedsiębiorców do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w naszym kraju. Niewątpliwe języczkiem uwagi osób prowadzących działalność gospodarczą są zmiany w przepisach dotyczących kontroli przedsiębiorców. Ma to szczególne znaczenie w zakresie kontroli podatkowych, ponieważ w związku z wejściem w życie Prawa przedsiębiorców zmienia się również brzmienie art. 291c Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nową treścią tego przepisu do kontroli działalności gospodarczej podatnika będącego przedsiębiorcą mają zastosowanie przepisy rozdziału 5 Prawa przedsiębiorców (zatytułowanego „Ograniczenia kontroli działalności gospodarczej”).

Analiza porównawcza przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z zastępującymi ją przepisami ustawy Prawo przedsiębiorców pozwala stwierdzić, że w zakresie kontroli niewiele się zmienia. Uprawnienia kontrolowanych i obowiązki organów zachowują bowiem dotychczasowy kształt. To co je różni, to jednostka redakcyjna poszczególnych przepisów i ich umiejscowienie w akcie prawnym.

W związku z powyższym do Prawa Przedsiębiorców z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zostały przeniesione następujące regulacje dotyczące kontroli:

1. obowiązek zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli,
2. wszczęcie kontroli nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli,
3. obowiązek prowadzenia i przechowywania przez przedsiębiorcę książki kontroli w swojej siedzibie,
4. brak możliwości równoczesnego podejmowania i prowadzenia więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy (z wyjątkiem przypadków enumeratywnie wskazanych w ustawie),
5. maksymalny czas trwania kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym (12-48 dni w zależności od rodzaju przedsiębiorcy),
6. możliwość wniesienia przez kontrolowanego sprzeciwu wobec podjęcia i wykonywania czynności kontrolnych w ciągu 3 dni roboczych od dnia wszczęcia kontroli,
7. obowiązek rozpatrzenia sprzeciwu przez organ w terminie 3 dni roboczych od dnia jego otrzymania.

Biorąc pod uwagę treść obu aktów w części dotyczącej kontroli – ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i ustawy Prawo przedsiębiorców – trudno dostrzec jakiekolwiek istotne różnice. Co ważne, sytuacja podatnika na gruncie Prawa przedsiębiorców nie pogarsza się. Trudno nie oprzeć się jednak wrażeniu, że nowy akt prawny nie wpłynie w jakikolwiek sposób na przedłużające się kontrole czy prowadzenie dwóch kontroli jednocześnie. Przeniesienie dotychczasowych przepisów do nowej ustawy jedynie z kosmetycznymi zmianami nie utrudni bowiem organom stosowania wypracowanych dotąd negatywnych schematów działania.