Aktualności

Advicero Nexia
Strona główna / Aktualności / Advicero Nexia | TAX NEWS | Listopad 2021

Advicero Nexia | TAX NEWS | Listopad 2021

  1. Brak obowiązku badania beneficial owner przy wypłacie dywidendy – wyrok NSA
  2. Objaśnienia podatkowe w zakresie VAT e-commerce
  3. Pierwsze wyroki wydane na gruncie nowych przepisów dotyczących spółek komandytowych i poboru zaliczek komplementariuszy 
  4. Rabat pośredni od pierwotnego producenta bez wpływu na VAT
  5. Moment rozpoznania kosztu podatkowego przy sprzedaży akcji
  6. Prowadzenie bloga w celu świadczenia usług reklamy może mieścić się w ramach działalności gospodarczej

1. Brak obowiązku badania beneficial owner przy wypłacie dywidendy – wyrok NSA

„Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, brak w art. 22 ust. 4 u.p.d.o.p. wskazanego powyżej warunku posiadania przez spółkę otrzymującą dywidendę statusu rzeczywistego właściciela przesądza o tym, że dla skorzystania z prawa do zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych w odniesieniu do dywidend nie jest wymagane, by odbiorca dywidendy był jej rzeczywistym właścicielem. Wywodzenie istnienia warunku posiadania statusu rzeczywistego właściciela w odniesieniu do zwolnienia z podatku dochodowego, o którym mowa w art. 22 ust. 4 u.p.d.o.p., wobec braku takiego zastrzeżenia w treści art. 22 ust. 4 u.p.d.o.p. oraz biorąc pod uwagę, że warunek taki został sformułowany wyłącznie w odniesieniu do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 3 u.p.d.o.p. stanowi niedopuszczalne wyjście poza granice językowej wykładni tych przepisów.” –tak stwierdził NSA w wyroku z dnia 27 kwietnia 2021 r. (sygn. akt II FSK 240/21).

Spółki od lat wypłacając dywidendę dla podmiotów zagranicznych, spotykają się z problemem jakim jest weryfikacja statusu tzw. beneficial owner (rzeczywistego właściciela) przy ewentualnej możliwości skorzystania ze zwolnienia/ zwrotu podatku u źródła (WHT).

Warto przy tym dodać, że w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT brak jest warunku obligującego podatnika do weryfikowania statusu rzeczywistego właściciela w przypadku wypłaty dywidendy. Taki obowiązek znajduje się jedynie przy wypłacie odsetek oraz należności licencyjnych do zagranicznych podmiotów. Jednak powszechne stanowisko organów podatkowych w tej kwestii, nie jest niestety korzystne dla podatników. Organy podatkowe konsekwentnie twierdzą, że w celu zastosowania zwolnienia z WHT niezbędne jest dokonanie weryfikacji statusu beneficial owner również przy wypłacie dywidendy.

Dlatego mogłoby się wydawać, że wyrok NSA będzie przełomowy dla stanowiska w powyższej sprawie i zakończy liczne spory w tej kwestii. Niestety, sądy nadal orzekają na niekorzyść podatników, nakazując weryfikację statusu beneficial owner przy wypłacie dywidendy, o czym świadczy wydany niedawno wyrok a dnia 9 lipca 2021 r. WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 230/21). Stwierdził, że jest to podstawa do dochowania należytej staranności, a taka weryfikacja jest niezbędna do określenia, czy faktycznie taka płatność nie ma charakteru sztucznego.

Pozostaje mieć nadzieje, że w wyczekiwanych objaśnieniach Ministerstwa Finansów dotyczących podatku u źródła zostanie dodatkowo wyartykułowane, że przy wypłacie dywidendy nie ma obowiązku badania rzeczywistego właściciela, bo z przepisów podatkowych wynika to wprost (poprzez brak wskazania takiego wymogu w art. 22 ustawy o CIT). Wyjaśnienia takie bowiem, w przeciwieństwie do wyroku NSA w indywidualnej sprawie, organy powinny stosować.

2. Objaśnienia podatkowe w zakresie VAT e-commerce

Wraz ze wzrastającym znaczeniem na rynku branży e-commerce, rośnie również ilość przepisów, które obejmują ten dynamicznie rozwijający się obszar działalność gospodarczej. Przepisy implementujące unijny pakiet VAT e-commerce zostały wprowadzone z dniem 1 lipca 2021 r., natomiast teraz pojawił się pakiet objaśnień Ministerstwa Finansów w tym zakresie. Czy będzie on wystarczający, aby rozwiać wątpliwości w związku z pojawieniem się nowych przepisów?

Pakiet VAT e-commerce wprowadził do ustawy o VAT wiele nowych pojęć, których w samym projekcie ustawy nie wyjaśniono.

W związku z tym warto zauważyć, że pojawienie się objaśnień może ułatwić właściwą interpretację tych przepisów. Objaśnienia po kolei przechodzą poprzez wprowadzone nowe pojęcia i regulacje, tj.:

  • WSTO, czyli wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (wprowadzona w związku z uchyleniem pojęcia sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju),
  • SOTI – sprzedaż na odległość towarów importowanych,
  • Rola operatora interfejsów elektronicznych, który odnosi się do platform internetowych
  • procedura szczególna OSS (One Stop Shop)
  • procedura szczególna IOSS (Import One Stop Shop)
  • szczególna procedura dotycząca deklarowania i zapłaty podatku z tytułu importu towarów: tzw. uregulowanie szczególne „USZ”.

Wyjaśnione są tam kwestie takie jak miejsce dostawy, moment powstania obowiązku podatkowego, obowiązki ewidencyjne. Ponadto Objaśnienia zawierają 66 przykładów, które w założeniu mają pomóc w analizie nowych przepisów. Czy tak rzeczywiście będzie, najpewniej okaże się w praktyce w indywidualnych przypadkach poszczególnych podmiotów.

Objaśnienia podatkowe ze swojej istoty mają stanowić ochronę dla podatnika, taką jak w przypadku zastosowania się do interpretacji indywidualnej, a więc każdorazowo warto zbadać, czy postanowienia Objaśnień mają zastosowanie dla danego podatnika i jak są interpretowane.

3. Pierwsze wyroki wydane na gruncie nowych przepisów dotyczących spółek komandytowych i poboru zaliczek komplementariuszy 

Od niedawna, tzn. od 1 stycznia 2021 r. (lub w niektórych przypadkach od 1 maja 2021 r.) spółki komandytowe zostały objęte ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Spowodowało to podwójne opodatkowanie zysków wypłacanych na rzecz wspólników spółki i to zarówno komandytariuszy jak i komplementariuszy. Dzieje się tak dlatego, że zobowiązanie podatkowe powstaje na poziomie opodatkowania samej spółki komandytowej (podatkiem CIT ze stawką 9%, bądź 19%), a później przy wypłacie zysków dla wspólników – podatek PIT. Jednocześnie wprowadzono możliwość zmniejszenia kwoty podatku proporcjonalnie do udziału komplementariusza w zysku spółki, aby to podwójne opodatkowanie ograniczyć. Na kanwie owych zmian pojawiły się wątpliwości dotyczące opodatkowania wypłaty zaliczki na rzecz takiego wspólnika.

Przy wypłacie zaliczki na poczet zysku spółki komandytowej w trakcie roku obrotowego powstaje obowiązek zapłaty podatku. Jeśli chodzi o zaliczki komandytariuszy i komplementariuszy, to spółka musi pobrać podatek jako płatnik. Głównym sporem w tej kwestii jest opodatkowanie zaliczki wypłacanej komplementariuszowi w związku regulacją, która umożliwia pomniejszenie kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału komplementariusza w zysku spółki i podatku należnego od dochodu spółki. Jak nietrudno się domyślić, organy podatkowe kierują się w tej kwestii wykładnią dla podatnika niekorzystną.

Organy podatkowe twierdzą, że przy wypłacie zaliczki spółka komandytowa powinna podatek uiścić, a następnie po zakończeniu roku podatkowego ewentualnie domagać się jego zwrotu jako podatku nadpłaconego. Rozwiązanie to bez wątpienia jest dla podatników niekorzystne z uwagi na to, że środki mogą wrócić do przedsiębiorców dopiero po kilku miesiącach ograniczających ich płynność finansową.

Co istotne, w przypadku komplementariuszy spółek komandytowo-akcyjnych (do których teraz analogiczne przepisy stosuje się dla spółek komandytowych) kwestię tę rozstrzygnął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 grudnia 2020 roku (sygn. akt II FSK 2048/18).

Przede wszystkim Naczelny Sąd Administracyjny wskazał istotną różnicę pomiędzy obowiązkiem podatkowym, a zobowiązaniem podatkowym. Obowiązek podatkowy to nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawach podatkowych, zobowiązanie zaś wynika z obowiązku podatkowego i zobowiązuje podatnika do zapłacenia podatku na rzecz Skarbu Państwa.

NSA wskazał wyraźnie, że momentem rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu wypłaty zaliczki na poczet zysku jest moment faktycznej wypłaty tej zaliczki. Natomiast samo powstanie obowiązku podatkowego nie oznacza jeszcze, że na podatniku ciąży obowiązek zapłaty podatku. Powstaje on, gdy obowiązek podatkowy przekształci się w zobowiązanie podatkowe. Bez takiego obowiązku przekształcenia płatnik nie będzie mógł prawidłowo wywiązać się ze swojego obowiązku, gdyż nie będzie miał podstawy do określenia wysokości podatku, który powinien pobrać od podatnika i przekazać właściwemu organowi podatkowemu.W związku z tym, aby pobrać taki podatek podatnik powinien mieć wcześniej możliwość dokonania prawidłowego jego obliczenia. Innymi słowy nie ma obowiązku każdorazowego pobierania zaliczek od zysku wypłaconego komplementariuszom. Wnioski płynące z analizy przepisów Naczelnego Sądu Administracyjnego posłużyły również interpretacji przepisów odnośnie wypłaty zaliczek komplementariuszy spółek komandytowych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie w wyroku z 13 lipca 2021 r. (sygn. akt I SA/Kr 794/21).

WSA w Krakowie potwierdził pozytywne dla podatników podejście. Sąd uznał, że „z uwagi na zawartą w nim interpretację (wyroku o spółkach komandytowo-akcyjnych – przyp. red) tych samych przepisów, które od 1 stycznia 2021 r. mają zastosowanie do przychodu komplementariuszy spółki komandytowej, tezy w nim zawarte pozostają w pełni adekwatne w odniesieniu do zagadnień prawnych objętych wnioskiem skarżącego o wydanie interpretacji”.

Zatem wydawać by się mogło, że w przypadku wypłaty zysku komplementariuszom zarówno w spółce komandytowo-akcyjnej jak i komandytowej kwestia poboru zaliczek jest jednolicie rozpatrywana przed sądy administracyjne. Jednak czas pokaże jak do przedmiotowego zagadnienia odniosą się inne sądy administracyjne, a może nawet również w przypadku spółki komandytowej NSA

4. Rabat pośredni od pierwotnego producenta bez wpływu na VAT

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 września 2021 r. (sygn. akt I FSK 705/18) wypowiedział się w sprawie zakresu obowiązku obniżenia kwoty podatku naliczonego w związku z otrzymaniem rabatu pośredniego od pierwotnego producenta. Orzeczenie to zapadło na kanwie wyroku TSUE z dnia 11 marca 2021 r. w sprawie Firma Z przeciwko Finanzamt Y (sygn. C-802/19).

NSA w swoim wyroku ocenił relację jaka zachodzi pomiędzy zagranicznym dostawcą a spółką. Relacja polegająca właściwie jedynie na złożeniu w odpowiednim terminie wniosku o wypłatę premii ze strony spółki i jej wypłaceniu ze strony dostawcy w sytuacji, gdy spółka zobligowana jest do złożenia wniosku o wypłatę premii i jej wypłacenia przez dostawcę (jako niestanowiąca odpłatnej dostawy towarów ani świadczenia usług) pozostaje poza sferą uregulowaną w ustawie o VAT. W konsekwencji nie możemy mówić o jakichkolwiek konsekwencjach podatkowych. Dostawca więc nie może obniżać swojej podstawy opodatkowania a spółka obniżać VAT naliczonego.

Należy zwrócić szczególną uwagę na to, że w przedmiotowej sprawie rabatu udzielił nie bezpośredni kontrahent, a w łańcuchu dostaw podmiot go poprzedzający. Dlatego suma kwot podatku wynikająca z faktur dokumentujących zakupy towarów i usług, jakich dokona spółka nie ulega zmianie na skutek udzielenia rabatu.

Kwestia rabatów pośrednich nigdy nie była do końca jasna co wynikało również bezpośrednio z braku uregulowania ich w przepisach podatkowych. Mimo braku regulacji praktyka jest już ugruntowana w transakcjach krajowych.

Przedmiotowy wyrok powinien mieć pozytywny wpływ na niepożądaną praktykę organów podatkowych w postaci prób wymuszania obniżenia odliczenia podatku naliczonego – podczas gdy sam podmiot udzielający rabatu nie jest zobowiązany do obniżenia podatku. Wyrok należy oceniać jako zdroworozsądkowe podejście NSA do sprawy.

5. Moment rozpoznania kosztu podatkowego przy sprzedaży akcji

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację indywidualną z dnia 8 września 2021 r. (znak: 0111-KDIB1-2.4010.274.2021.1.SK) dotyczącą podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu rozpoznania kosztu podatkowego przy sprzedaży akcji.

Wnioskodawca, polski rezydent podatkowy, podlegający w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, nabył 31 grudnia 2008 r. akcje spółki akcyjnej. W związku z układem naprawczym z roku 2016, zawartym w skutek pogorszenia jego sytuacji finansowej do dnia złożenia wniosku spłacił on jedynie część kwoty za nabycie tych akcji, a 30 października 2020 r sprzedał te akcje do Z sp. z o.o. Zapłata pozostałej części ceny za zakup akcji miała nastąpić już po ich sprzedaży na rzecz Z sp. z o.o. – najprawdopodobniej w 2021 r.

Wnioskodawca postawił organowi podatkowemu pytanie czy prawidłowym będzie wykazanie jako podatkowy koszt uzyskania przychodu, na zasadach określonych w art. 15 ust. 4 ustawy o CIT, kwoty stanowiącej pozostałą, na dzień składania niniejszego wniosku, nieopłaconą część wynagrodzenia z tytułu nabycia akcji dopiero po jej zapłacie, która będzie miała miejsce już po dalszej sprzedaży tych akcji?

Kluczową kwestią rozstrzygnięcia Organu była ocena momentu rozpoznania kosztów poniesionych na zakup akcji jako koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust 1 Ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wyłączonych w art. 16 ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 16 ust 1 pkt 8 Ustawy o CIT wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziały (akcje) oraz papiery wartościowe, a także wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Ustęp ten wskazuje również w zdaniu kolejnym, że wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Według uzasadnienia Organu treść art. 15 ust 1 oznacza, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków wskazanych ustawą, pod warunkiem jednak, że mają one związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Natomiast ich poniesienie ma wpływać lub może wpływać na wielkość osiąganych przychodów, zachowanie lub zabezpieczenie źródła tych przychodów. Ponadto kosztami uzyskania przychodów będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i koszty pośrednio z nimi związane, jeżeli podatnik wykaże, że ich poniesienie miało racjonalny związek z uzyskaniem przychodów, także zagwarantowaniem funkcjonowania ich źródła.

Organ wskazał, że stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe, ponieważ wydatki na zakup akcji staną się kosztem uzyskania przychodu w momencie ich zbycia. W analizowanym przypadku będzie to październik 2020 r., kiedy to miała miejsce sprzedaż akcji do Z sp. z o.o., a nie w momencie zapłaty ich ceny nabycia, która ma mieć miejsce prawdopodobnie w 2021 r. – czyli już po sprzedaży akcji. Nie jest zatem w tym wypadku istotne, że zapłata pozostałej kwoty będzie dokonana już po dalszej sprzedaży tych akcji. Organ wskazał, że określenie „wydatki na nabycie” należy rozumieć w ten sposób, że do kosztów uzyskania przychodów zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie akcji. Będą to zatem takie wydatki, bez których poniesienia skuteczne nabycie akcji nie byłoby możliwe. Co istotne dla rozpoznania kosztów uzyskania przychodów nie jest konieczne ich poniesienie w rozumieniu zapłaty (podejście kasowe), ponieważ Ustawa o CIT wskazuje, że co do zasady wystarczającą przesłanką rozpoznania takich kosztów jest samo powstanie zobowiązania do zapłaty.

6. Prowadzenie bloga w celu świadczenia usług reklamy może mieścić się w ramach działalności gospodarczej

Dnia 11 sierpnia 2021 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wydał wyrok (sygn. akt I SA/Ol 473/21). w którym uznał, że rozpoczęcie działalności gospodarczej w zakresie reklamy i mediów poprzez prowadzenie bloga lifestylowego, na którym będą odpłatnie umieszczane reklamy i artykuły sponsorowane mieści się w ramach działalności gospodarczej. A skoro może to prowadzić do osiągania przychodów z dzierżawy powierzchni reklamowej lub publikacji płatnych artykułów, to ich osiąganie należy wiązać z koniecznością ponoszenia wydatków stanowiących koszty na zasadach określonych w art. 15 ust. 1 ustawy CIT.

Sprawa dotyczyła zdarzenia przyszłego w którym spółka prowadząca działalność jako broker kurierski pośrednicząc pomiędzy klientem a kurierem, planowała rozpocząć działalność polegającą na prowadzeniu bloga lifestylowego, którego celem (jak podkreślała spółka) będzie intensyfikacja usług i reklama prowadzonej dotychczas działalności. Tematyka bloga dotycząca stylu życia ma być szeroka ze względu na przyciągnięcie jak najszerszej grupy potencjalnych klientów. Ma między innymi poruszać tematy mody, podróży, gotowania, gadżetów, motoryzacji i sportów. Podejmowanymi na blogu działaniami będą recenzje wydarzeń kulturalnych, testy zakupionych produktów, relacje z wyjazdów turystycznych, zamieszczanie reklam i pisanie artykułów sponsorowanych.

Spółka przedstawiła że wydatki związane z ww. działaniami takie jak bilety, wizyty w lokalach gastronomicznych jak i kosmetycznych, wyjazdy turystyczne czy produkty do testów spełniają definicję kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ustawy CIT. Dyrektor KIS uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe, uznając że szerzenie informacji z tematyki stylu życia nie przynosi działalności jakichkolwiek korzyści, ponieważ na popularność bloga wpływa jakość samych wpisów a nie poniesione ku temu wydatki. Dodatkowo tworzenie takich wpisów z opiniami i informacjami nie ma związku z prowadzoną dotychczas jak i planowaną działalnością reklamową spółki, wobec czego działania spółki nie spełniają warunków wskazanych przez ustawodawcę w art. 15 ust 1 ustawy CIT.

Spółka zaskarżyła wydaną interpretację, a WSA w Olsztynie przesądził na korzyść podatnika. Sąd ocenił że blog stanowi jedynie narzędzie służące do wykupu reklam, dlatego sama tematyka bloga nie musi być spójna z prowadzoną działalnością. Ma jedynie przyciągnąć szerokie grono odbiorców by znaleźli się chętni do zamieszczenia reklam na blogu lub sponsorzy artykułów. Wydatki użyte do uatrakcyjnienia wpisów na blogu mają więc bezpośredni związek z wygenerowaniem przychodu z reklam na blogu. W ocenie Sądu jeśli poniesione wydatki przyczynią się do powstania recenzji lub artykułu na blogu, który oferuje wynajem powierzchni reklamowej, mogą być one uznane za koszty. Jeśli jednak wybrana osoba obejrzy spektakl lub skonsumuje posiłek i nie zamieści na blogu recenzji pomimo wynikającego z jego pracy obowiązku, wydatki te mogą zostać zakwestionowane przez fiskusa.

Niemniej jednak, jak podkreślił WSA w Olsztynie – każdy wydatek podlega indywidualnej ocenie i jego związek z przychodami może zostać zweryfikowany w ramach postępowania podatkowego. Dlatego właśnie na rodzaj tych wydatków Sąd nakazał zwrócić organowi szczególną uwagę podczas ponownego rozpatrywania sprawy.

Podobne wpisy