Luty był miesiącem, w którym pojawił się ważny projekt dotyczący zmian w długości okresów pobierania zasiłków z ubezpieczenia chorobowego oraz zasad ustalania podstawy chorobowej. Planowane zmiany są daleko idące i budzą wiele kontrowersji. Pojawiło się również nowe stanowisko Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii odnośnie obniżenia wymiaru czasu pracy w okresie w którym pracownik uprawniony jest do urlopu wychowawczego. Po raz kolejny w związku z obowiązującymi restrykcjami przedłużono możliwość skorzystania przez pracujących rodziców z dodatkowego zasiłku opiekuńczego w związku z wprowadzeniem nauki zdalnej w klasach I-III szkół podstawowych. O tym i o innych kwestiach przeczytacie Państwo w poniższym podsumowaniu tematów, które poruszyliśmy na łamach naszego bloga kadrowo-płacowego w miesiącu styczniu i listopadzie.
1. BHP i Medycyna Pracy w trakcie pandemii
W związku z panującą pandemią koronawirusa, na mocy Tarczy Antykryzysowej 2.0 (Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, Dz.U. poz. 675) wprowadzono czasową zmianę przepisów w zakresie wykonywania szkoleń bezpieczeństwa i higieny pracy a także badań medycyny pracy.
Zmianie uległ sposób wykonywania szkoleń BHP oraz obowiązujące terminy na ich wykonanie a także na wykonanie badań medycyny pracy.
2. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy po 31.01.2021 r.
W Dzienniku Ustaw pojawiło się rozporządzenie w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19. Wnioskowanie o dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla rodziców dzieci do lat 8 możliwe jest do dnia 28 lutego 2021 r.
Zasady wnioskowania o dodatkowe świadczenie z ZUS i warunki jego przyznania określone w rozporządzeniu nie uległy zmianie w porównaniu do dotychczas obowiązujących. Do skorzystania ze świadczenia wystarczy złożenie odpowiedniego wniosku swojemu pracodawcy.
3. Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy w 2021 roku
Państwowa Inspekcja Pracy na 2021 rok zaplanowała, iż przeprowadzi 52 tysiące kontroli u przedsiębiorców. Do dotychczasowych obszarów jakie były kontrolowane przez Państwową Inspekcję Pracy, należy dodać czynności kontrolne, które nakierowane będą na weryfikację przestrzegania przepisów związanych z pandemią koronawirusa, wprowadzonych licznymi Tarczami Antykryzysowymi.
Kontrole PIP w tym zakresie skupiać będą się przede wszystkim na prawidłowości zastosowanych rozwiązań w ramach art. 15g, które zakładają obniżenie wymiaru czasu pracy lub wprowadzenie przestoju ekonomicznego w celu otrzymania dofinansowania do miejsc pracy. Tarcze antykryzysowe zakładają również specjalne rozwiązania w zakresie czasu pracy, dzięki którym możliwe jest wprowadzenie przez pracodawców równoważnego czasu pracy lub mniej korzystnych warunków zatrudnienia. Badaniu nadużyć poddane zostaną również regulacje dotyczące kierowania pracowników do wykorzystania zaległych urlopów czy ograniczania wysokości wypłacanych odpraw czy odszkodowań pracownikom.
4. Obniżenie wymiaru czasu pracy nie pomniejsza puli urlopu wychowawczego – najnowsze stanowisko MRPiT
Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego pracownik ma możliwość skorzystania maksymalnie z 35 miesięcy urlopu wychowawczego. W trakcie trwania tej nieobecności pracownik może podejmować pracę zarobkową zarówno u swojego pracodawcy jak i w innym zakładzie pracy, jeżeli nie uniemożliwia ona bezpośredniej opieki nad dzieckiem. W przypadku gdy pracownik chciałby wrócić do pełnienia obowiązków służbowych, jedną z możliwości jest praca w obniżonym wymiarze czasu pracy u swojego pracodawcy.
Pracownik ma możliwość złożenia odpowiedniego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy swojemu Pracodawcy. Na podstawie art. 1867 § 1 obniżenie wymiaru etatu następuje maksymalnie do połowy pełnego wymiaru czasu pracy.
Dotychczas dominujące stanowisko specjalistów prezentowane w literaturze w tym zakresie, zakładało iż skorzystanie z takiego obniżenia wymiaru czasu pracy w okresie, w którym pracownik mógłby skorzystać z urlopu wychowawczego, pomniejsza również niewykorzystany dotąd wymiar urlopu wychowawczego. Spowodowane było to przede wszystkim poglądem, iż uprawnienie zawarte w art. 1867 § 1 z zapisem „pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego”, związane jest bezpośrednio z wykorzystaniem urlopu wychowawczego, a co za tym idzie powoduje to pomniejszenie limitu urlopu do wykorzystania.
5. Dodatkowy dzień wolny za oddanie krwi lub osocza
Pracownikom oddającym krew lub jej składniki w tym osocze po przebytej chorobie COVID-19 od 26 stycznia 2021 roku na mocy art. 3 Tarczy Antykryzysowej (Ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw) przysługuje 2 dni wolne od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Dotychczas pracownikom z tytułu oddania krwi przysługiwał tylko jeden dzień wolny na mocy art. 9a ust. 1 pkt 1 ustawy o służbie krwi (ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi Dz. U. 1997 Nr 106 poz. 681). Zgodnie z nowym brzmieniem artykułu pracownik oddający krew lub jej składniki ma prawo do dnia wolnego w dniu, w którym oddaje krew oraz w dniu następnym. Zmiana przepisu związana jest z pandemią koronawirusa i pozostaje w mocy tylko w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. Po zakończeniu tego okresu zgodnie z pierwotnym brzmieniem regulacji, pracownikom będzie przysługiwał ponownie tylko jeden dzień wolny jak to było dotychczas.
6. Nowa wysokość stóp procentowych na ubezpieczenie wypadkowe od 1 kwietnia 2021 roku
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało na swojej stronie projekt rozporządzenia z dnia 1 lutego 2021 r. w sprawie zmiany wysokości stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe. Rozporządzenie wprowadza zmiany w wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla 24 grup działalności. Zmiana dotyczy płatników składek, którzy w 2020 roku zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie minimum 10 ubezpieczonych, a tym samym byli zobowiązani do przekazania do ZUS w terminie do 31 stycznia druku ZUS IWA.
Nowa wysokość stóp procentowych obowiązywać będzie od 1 kwietnia 2021 roku do 31 marca 2022 roku. Pracodawcy, którzy przez ostatnie 3 lata byli zobowiązani do złożenia deklaracji ZUS IWA, otrzymają informację z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wysokości stopy na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej od kwietnia. Informacja ta będzie widoczna koncie płatnika na portalu ZUS PUE.
7. Planowane ważne zmiany w ustawie zasiłkowej
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało 27 stycznia 2021 projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany zawarte w projekcie dotyczą przede wszystkim kwestii wypłaty zasiłków chorobowych za czas niezdolności do pracy. Projektowane przepisy budzą wiele kontrowersji a sam projekt jest obecnie na etapie konsultacji społecznych.