Blog

Advicero Nexia
Strona główna / Blog / Kraje unijne obniżyły podatek VAT w czasie pandemii, czy Polska również ma to w planach?

Kraje unijne obniżyły podatek VAT w czasie pandemii, czy Polska również ma to w planach?

W czasie specjalnie trudnym dla niektórych przedsiębiorców, państwa członkowskie szukały różnych możliwości, aby ograniczyć negatywne skutki gospodarcze. Niektóre z nich zdecydowały się na wsparcie fiskalne, które polegały na obniżeniu stawek podatkowych, które przyczynią się do pobudzenia konsumpcji i pomogą sektorom tym, najbardziej dotkniętym.

W celu wsparcia w czasie pandemii wielu przedsiębiorców otrzymało pomoc od państwa w postaci obniżenia stawek VAT. Na taką pomoc mogli liczyć kraje takie jak Niemcy, Belgia, Czechy czy Chorwacja. Niestety w tej kolejce nie znalazła się Polska.

Przypomnijmy zatem, że stawka 23% i 8%, które obecnie funkcjonują w Polsce są stawkami podwyższonymi, które miały „tymczasowo” obowiązywać do końca 2018 r. Warto dodać, że dalsze przedłużenia wysokiego opodatkowania tłumaczy się rekordowymi przychodami z tytułu podatku VAT i w tym przypadku, nawet 1% jest dla państwa kluczowy pod względem dochodowości. Jednak zastosowanie pomocy fiskalnej w trakcie pandemii, czy to dla przedsiębiorców, czy osób fizycznych wydawało się tutaj bardzo racjonalnym podejściem.

Pandemia a obniżone stawki VAT w poszczególnych krajach unijnych

W pierwszej kolejności, porównując sytuację Niemiec i zastosowanie tamtejszej pomocy wskazać należy, że pod koniec roku 2020 r. kanclerz Niemiec ogłosiła decyzję o wprowadzeniu półrocznych zmian w stawkach dla przedsiębiorców. Stawka podstawowa wówczas na czas pomocy wynosiła 16%, a obniżona 5%. Pomijając jednak kwestię pandemii, warto dodać, że obowiązującą tam standardową stawką jest 19%, a obniżona natomiast – stawka 7%.

W przypadku Belgii zastosowana pomoc obniżenia stawek dotyczyło przede wszystkim restauracji i usług cateringowych, gdzie zmniejszono podstawową stawkę z 12% do 6% względem wydawanych posiłków.

Dodatkowo, przykład Czech pokazuje, że możliwe jest obniżenie podatku dochodowego w znacznej wysokości. Mówimy tutaj o zastosowanej uldze dla mieszkańców względem których zastosowano zmniejszenie podatku PIT z 20,1% do 15%, a także zniesiony został obowiązujące tam podatek solidarnościowy. Co więcej, rząd Czech postanowił obniżyć podatek VAT do 10% od 2021 r. w szczególności w obszarze usług gastronomicznych, noclegowych, kulturalnych, wyciągów narciarskich czy szeroko pojętych branż sportowych. Jak widać, choć Czechy graniczą z Polską, to zauważyć można znaczne różnice w podejściu do systemu podatkowego względem wyrozumiałości i pomocy dla podatników i szczególnie trudnej sytuacji dla nich.

Ostatnim porównaniem przytoczonym w tym artykule będzie Chorwacja, której rząd od początku pandemii zastosował obniżoną stawkę podatku VAT do 5% (z wcześniej obowiązujących 20%) na produkty, które najbardziej powiązane były z branżą turystyczną. Zmniejszona stawka dotyczyła m.in. restauracji, kawiarni, hoteli, a nawet przyczep kempingowych.

Obniżona stawka VAT w Polsce? Czy to w ogóle możliwe?

A teraz, zwracając uwagę na sytuację i stan prawny w Polsce, warto podkreślić, że obowiązująca dziś podstawowa stawka 23% obowiązywała od początku pandemii do stanu dzisiejszego, a sama sytuacja nie przekonała rządu do jej obniżenia.

Co więcej, w dniu 26 sierpnia 2020 r. przyjęto projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19, gdzie uwzględniono odroczenie przywrócenia obniżonych stawek VAT. Pandemia niewątpliwie przyczyniła się do znacznego ubytku dochodów państwa, a wszelkie wydatkowane pomoce na zapewnienie zatrudnienia w przedsiębiorstwach decydowało o tym, że niemożliwe będzie obniżenie stawek VAT w najbliższym czasie.

Mimo, że zmiana ustawy o VAT automatycznie miała obniżyć stawki w roku 2022 r. na stawkę 22% i odpowiednio 7%, to jak wynika z rozmów na przestrzeni ostatniego roku z ministrami, pandemia może być jedną z przyczyn do utrzymania obecnych, wyższych stawek podatkowych. Czy Polska w ciągu najbliższych lat będzie mogła zastosować obniżone stawki podatkowe VAT? Co do tego mamy pewne wątpliwości.