Przygotowany w ubiegłym roku przez Ministerstwo Finansów projekt nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym wzbudzał nadzieje na poprawę dotychczasowego systemu podatkowego w obszarze akcyzy (Numer z wykazu: U35 oraz U36). Jednak przesunięcia terminu wdrożenia nowych zasad rodzi wiele pytań. Pierwotnie zmiany miały obowiązywać już od początku 2019 r., z daty tej zrezygnowano, a nowa zapowiedziana była na 2020 r. Najnowsze aktualizacje projektu wskazują, że nowe regulacje mają obowiązywać w roku 2021. Jednak czy ten termin również nie ulegnie zmianie? Tego dowiemy się za parę miesięcy.

Zmiany mają hipotetycznie ulepszyć funkcjonowanie Systemu Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych (EMCS PL2). Nowelizacja przewiduje regulacje prawne, których celem jest uproszczenie dotychczasowych kontroli dostaw wyrobów akcyzowych. Co więcej, nowe przepisy przewidują również bardziej transparentną formę rejestracji podmiotów uiszczających akcyzę.

Zmiany wyglądają obiecująco – jednak czy faktycznie czeka nas technologiczna rewolucja w administracji publicznej?

Czym jest system EMCS PL2?

Aby rozpocząć analizę proponowanych przepisów, które mają prowadzić do unowocześnienia podatku akcyzowego, w pierwszej kolejności należy wspomnieć, czym tak naprawdę jest system EMCS PL.

EMCS PL2 (ang. Excise Movement and Control System) jest systemem komputerowym, który służy do monitorowania przemieszczanych wyrobów akcyzowych. Zaletą systemu jest z pewnością możliwość rejestrowania wyrobów nie tylko na obszarze krajowym, ale również kontrola obrotu wyrobów na rynku zagranicznym.

System wykorzystuje się w szczególności do kontrolowania wyrobów w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (bez opłaconego podatku) i dotyczy m.in. wyrobów:

• alkoholowych,
• energetycznych,
• czy tytoniowych.

Rewolucja w podatku akcyzowym?

Proponowane zmiany w projekcie nowelizowanej ustawy wydają się być obiecujące pod względem uproszczenia stosowania dotychczasowych zasad. Do tego procesu ma być zastosowany elektroniczny dokument e-DD, który ma monitorować dostawy wyrobów akcyzowych.

Co więcej, zakres kontroli zostanie poszerzony o wyroby węglowe, których dostawa jest z zasady zwolniona z akcyzy. Należy jednak zaznaczyć, że dokumentacja przemieszczania będzie konieczna jedynie względem końcowych podmiotów nabywających duże ilości wyrobów węglowych.

Dodatkowo, uregulowane mają zostać zasady kontrolowania wyrobów energetycznych rurociągiem, których dokumentacja będzie dokonywana za pośrednictwem zautomatyzowanego dokumentu administracyjnego, e-AD, który usprawnia pracę zastępując uprzednio stosowane – papierowe dokumenty.

Istotną zmianą wydaje się również utworzenie Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych, a także mniej skomplikowanej rejestracji osób fizycznych czy jednostek, które zużywają wyroby akcyzowe zwolnione z podatku. Wartą uwagi zmianą, jest również utworzenie możliwości dokonywania podziału przemieszczeń poza granicami państwa wyrobów energetycznych, które przemieszcza się transportem kolejowym.

Podatnicy jednak będą mieli obowiązek zgłaszać o wszelkich zmianach danych za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnej (PUESC). Platforma ta elektronicznie udostępnia usługi celne i odpowiada za dostęp do systemu SENT (system monitorowania przewozu towarów). Warto zaznaczyć, że rejestracja w SENT wymaga potwierdzenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub zaawansowanym podpisem elektronicznym weryfikowanym certyfikatem celnym.

Czy informatyzacja w podatku akcyzowym jest konieczna?

Obowiązujące dotąd przepisy nie zapewniały przedsiębiorcom odpowiedniego stopnia płynności dostaw przy obecnym stanie prawnym. Do tej pory nie uregulowano przejściowego okresu w zakresie tradycyjnego dokumentu dostawy. Tak samo kwestia wydania paliwa lotniczego ze zbiornika, który zamontowany jest stale na płytę lotniska, również tu zasady nie znalazły odzwierciedlenia. Przykładem może być również brak odpowiednich zasad w zakresie dostaw gazu LPG do zbiorników, które zasilają instalacje licznikowe na osiedlu. Co więcej, wprowadzone wcześniej przepisy nie przedstawiały możliwości kontroli wyrobów węglowych zwolnionych z akcyzy, ich importu i eksportu.

Liczne braki powodowały kumulowanie się coraz nowszych wątpliwości przedsiębiorców, którzy nie mogli powziąć pewności co do odpowiedniego stosowania przepisów prawnych.

Warto wziąć pod uwagę przyszłe korzyści informatyzacji podatku akcyzowego, gdzie kontrola mogłaby być bardziej efektywna, a uszczelnianie podatku akcyzowego przyniosłoby oczekiwany rezultat. Niewątpliwie zarówno podatnicy, jak i organy podatkowe oczekują bardziej transparentnej formy systemu podatkowego, dlatego też wprowadzenie bardziej nowoczesnych zasad, może być krokiem w stronę rozwoju informatyzacji w systemie podatkowym. Pojawia się jednak pytanie: czy proponowane zmiany, faktycznie przełożą się na taki rozwój?