Aktualności

Advicero Nexia
Strona główna / Aktualności / Tax News / Advicero Nexia | TAX NEWS | Październik 2020

Advicero Nexia | TAX NEWS | Październik 2020

  1. Kontrowersje wokół spółki komandytowej
  2. Spółka nieruchomościowa podatnikiem CIT oraz problemy z ustaleniem podstawy opodatkowania z art. 24b ust. 3 CIT
  3. Organy podatkowe do nadwyżki kosztów finansowania dłużnego nad przychodami odsetkowymi nadal zaliczają jedynie 30 % EBIDTA
  4. 50% kosztów uzyskania przychodów dla honorarium autorskiego – interpretacja ogólna
  5. Nowy status podatnika bezgotówkowego
  6. Ustanowienie użytkowania wieczystego powinno być uznane za dostawę towaru – opinia rzeczniczki TSUE (sygn. akt C-604/19

1. Kontrowersje wokół spółki komandytowej

Opublikowany niedawno projekt ustawy o opodatkowaniu spółek komandytowych wzbudził nie tylko niepokój wśród podatników, ale również wśród ekspertów podatkowych, którzy wskazali na liczne nieprawidłowości proponowanych zmian. Wskazuje się przy tym, iż zastosowanie takiej nowej formy opodatkowania może nie tylko znacznie pogorszyć sytuację przedsiębiorców w zasadzie i tak trudnym dla nich okresie, ale również może prowadzić do dwukrotnego opodatkowania.

Obecnie, spółki komandytowe są transparentne podatkowo ze względu na to, iż nie posiadają osobowości prawnej. Należy jednak zaznaczyć, że samym podatkiem objęci są natomiast jej wspólnicy (komandytariusz i komplementariusz). W związku z tym, w przypadku gdy wspólnikiem jest osoba fizyczna, płaci ona podatek PIT w wysokości 17%, 32% lub 19%. Natomiast w przypadku, gdy wspólnikiem jest osoba prawna, to jest ona zobowiązana do zapłaty podatku CIT w wysokości 19% lub 9% (w zależności od tego, czy spełnia definicję małego podatnika).

Proponowane zmiany mają dotyczyć podatku od uzyskanych dochodów. Niekorzystna reforma ma wprowadzać dodatkowe opodatkowanie na takiej samej zasadzie, jak ma to obecnie miejsce w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnych czy komandytowo-akcyjnych. W związku z tym, spółka komandytowa miałaby zostać opodatkowana według stawki 19%, bądź przy spełnieniu odpowiednich warunków – według stawki 9%. Należy tu jednak podkreślić, że dodatkowo objęte opodatkowaniem miałyby być jeszcze każde wypłaty zysku względem wspólnika. W konsekwencji powstaje sytuacja podwójnego opodatkowania, co w świetle prawa podatkowego nie powinno być dopuszczalne. Projekt przewiduje wprawdzie wyjątki od podwójnego opodatkowania, ale tylko niektóre podmioty będą mogły z nich skorzystać.

Kontrowersje wzbudza również uzasadnienie projektu ustawy, które wspomina, iż wprowadzenie przepisów ma „uszczelniać system podatkowy oraz regulować ewentualne struktury optymalizacyjne”. Podkreślić przy tym jednak należy, że wielu specjalistów podatkowych zaprzecza jakimkolwiek twierdzeniom, jakoby spółki komandytowe miały być wykorzystywane w celu unikania opodatkowania i wskazuje błędy i pominięcia w statystykach MF publikowanych jako dodatkowe uzasadnienie.

2. Spółka nieruchomościowa podatnikiem CIT oraz problemy z ustaleniem podstawy opodatkowania z art. 24b ust. 3 CIT

Projekt ustawy o zmianie ustawy w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz prawnych jest już czytany w Komisji Sejmowej, a w nim między innymi nowa definicja spółki nieruchomościowej. W obecnej formie projektu charakteryzuje się ją jako podmiot: w którym co najmniej 50% wartości rynkowej aktywów w dowolnym okresie 12 kolejno bezpośrednio następujących po sobie miesięcy, stanowiły nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości. Już sama definicja takiej spółki została mocno skrytykowana przez ekspertów. Spółka nieruchomościowa od 1 stycznia 2021 r. miała by się stać płatnikiem CIT. A to głównie pod postacią podatku od dochodu z transakcji, których przedmiotem są ich udziały. Jeśli udziały, ogóły praw, tytuły uczestnictwa, czy lub inne tytuły o podobnym charakterze będą zbywane od lub do podmiotów nie posiadających miejsca siedziby lub miejsca zarządu w Polsce, trzeba będzie odprowadzić do urzędu 19% podatku z wartości rynkowej zbytych udziałów.

Pojawią się również nowe obowiązki w corocznym w raportowaniu  do Krajowej Administracji Skarbowej informacji o powiązaniach udziałowych. Wszystkie te działania są prowadzone pod szyldem uszczelniania systemu podatkowego i odpierania szkodliwej optymalizacji podatkowej.

Spółki zajmujące się nieruchomościami w ostatnich latach są obdarzane coraz większym zainteresowaniem przez Ministerstwo Finansów. W głównej mierze przez kolejne regulacje, o których wspomniano powyżej oraz niekorzystane stanowiska w sprawie podatku od przychodów z budynków. Mowa o ustalaniu wartości początkowej budynku stanowiącej podstawę opodatkowania dla podatku od przychodów pochodzących z budynków. Tylko we wrześniu sądy wydały 2 negatywne wyroki dla podatników. W sprawach z 15 września 2020 roku syg. III SA/WA 2316/19 oraz z 29 września 2020 roku o sygn. III SA/Wa 79/20 podatnicy z zaskoczeniem spotkali się z negatywnym podejściem sądów. Wcześniej bowiem, ten sam sąd wydawał jednolicie pozytywne i co należy podkreślić zgodnie z brzmieniem przepisu, wyroki. Obecna zmiana podejścia uzasadniana jest wykładnią autentyczną projektodawcy, co nie uwzględnia zarówno marginalnego znaczenia tej wykładni, jak i różnic pomiędzy intencjami a treścią przepisu. Wg tej nowej linii orzeczniczej wartość zdefiniowaną w art. 24b ust. 3 ustawy o CIT należy rozpatrywać jako wartość brutto nie pomniejszoną o odpisy amortyzacyjne. W sytuacji, w której wartość liczona jest bez pomniejszeń amortyzacyjnych, stanowczo zwiększa podstawę opodatkowania. Sąd uzasadnił, że przepis odnosi się do wartości początkowej, a nie do wartości widniejącej w ewidencji ustalanej na każdy miesiąc. W wartości jednak można uwzględniać ulepszenia środka trwałego.

3. Organy podatkowe do nadwyżki kosztów finansowania dłużnego nad przychodami odsetkowymi nadal zaliczają jedynie 30 % EBIDTA

Mimo wydanych przez wojewódzkie sądy administracyjne pozytywnych wyroków i linii orzeczniczej, która potwierdza, że zgodnie z art. 15c ustawy o CIT do kosztów podatkowych w danym roku, z tytułu nadwyżki kosztów finansowania dłużnego, można zaliczyć kwotę 3 mln PLN oraz dodatkowo nadwyżkę ponad tą kwotę, wyliczoną jako 30% wskaźnika EBITDA, zgodnie z jego ustawową definicją, organy podatkowe nadal wydają interpretacje indywidualne, które wskazują, że jeżeli nadwyżka kosztów finansowania dłużnego nad przychodami odsetkowymi przekracza 3 mln PLN, to do kosztów podatkowych zaliczyć można tylko 30 % EBIDTA.

Od dnia 1 stycznia 2018 r. obowiązuje nowe brzmienie art. 15c ustawy o CIT, który przewiduje rozciągnięcie stosowania ograniczenia w zaliczaniu odsetek do kosztów uzyskania przychodów w stosunku do wszystkich podatników, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o CIT, a nie tylko do podatników otrzymujących pożyczkę od podmiotu powiązanego. Przyjęta konstrukcja wyłączenia określonej części nadwyżki kosztów finansowania dłużnego z kosztów uzyskania przychodów nie zmienia jednak przyjętego w CIT sposobu (momentu) rozliczania danego kosztu o charakterze odsetkowym. Niemniej jednak, od dnia 1 stycznia 2019 r. przepis art. 15c ustawy o CIT stał się przepisem o powszechnym zastosowaniu, a nie regulacją stosowaną opcjonalnie, bowiem od dnia 1 stycznia 2019 r. również w odniesieniu do „starszego” finansowania przestały obowiązywać przepisy dotyczące tzw. cienkiej (niedostatecznej) kapitalizacji, tj. art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 oraz art. 16 ust. 6, ust. 7g i ust. 7h ustawy o CIT.

Przepis art. 15c ustawy o CIT budził pewne wątpliwości interpretacyjne po stronie organów podatkowych, które zostały rozstrzygnięte w jednolitej linii orzeczniczej wojewódzkich sądów administracyjnych. W szczególności, spory budziła kwestia, w jaki sposób zinterpretować ust. 14 tego artykułu, stanowiący o wyłączeniu ograniczenia odliczalności kosztów do kwoty 3 mln PLN. Jak podkreśla WSA, w pierwszej kolejności należy zauważyć, że art. 15c ust. 14 pkt 1 ustawy o CIT zawiera w swojej dyspozycji sformułowanie „w części”. Oznacza to, że nadwyżka kosztów finansowania dłużnego do kwoty 3 mln PLN w roku podatkowym zawsze stanowi koszt uzyskania przychodów. Po drugie, należy zwrócić uwagę, że dyspozycja art. 15c ust. 1 ustawy o CIT również zawiera sformułowanie „w części”, a zatem do kosztów uzyskania przychodów w podatku CIT zalicza się kwotę ponad wartość 3 mln PLN, o ile są spełnione warunki z art. 15c ust. 1 ustawy o CIT.

Niemniej jednak, mimo korzystnych wyroków sądów, organy podatkowe nadal wydają negatywne interpretacje podatkowe w tym zakresie. Wynika to co podstawowej wady przepisów o wiążących interpretacjach indywidualnych: fiskus nie jest obowiązany uwzględniać orzecznictwa sądów (jak to zapisano przy interpretacji ogólnej).

4. 50% kosztów uzyskania przychodów dla honorarium autorskiego – interpretacja ogólna

15 września 2020 r. została wydana ogólna interpretacja przez Ministerstwo Finansów (DD3.8201.1.2018) w celu określenia warunków, które pozwolą na zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów dla honorarium autorskiego.

Jak wskazano w interpretacji, 50% kosztów uzyskania przychodu przysługuje podmiotowo – twórcom, a przedmiotowo – z tytułu korzystania przez nich z praw autorskich lub rozporządzania przez nich tymi prawami. Przedmiotem prawa autorskiego (utworem) jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia oraz sposobu wyrażenia – również w postaci nieukończonej. Twórca utworu w ramach zawartej umowy (o pracę, zlecenie lub o dzieło) z pracodawcą wykonuje swoją pracę za określone w umowie honorarium. Sposób wyceny honorarium nie jest jasno sprecyzowany, jednak orzeczenia wskazują, że brak jest możliwości ustalenia wysokości honorarium jako procent udziałów prac twórczych w umowie – możliwe jest zastosowanie wyceny honorarium na podstawie czasu pracownika za działalność twórczą. Pracodawca, poprzez nabycie wtórne, nabywa prawa autorskie od pracownika, za co płaci wynagrodzenie, czyli honorarium autorskie. Jest to istotna kwestia w szczególności dla branży IT, gdyż twórca programu komputerowego nie korzysta z praw autorskich i nie może nimi rozporządzać, co stanowi, że programista nie otrzymuje honorarium autorskiego, a więc nie jest możliwe zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów od tego wynagrodzenia, chyba że zawarte w umowie o prace regulacje stanowią inaczej (przeniesienie praw autorskich na pracownika). Podobna kwestia została poruszona w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 września 2020 r., sygn. akt III SA/Wa2785/19 w sprawie pierwotnego nabycia przez pracodawcę utworu wykonanego przez programistę – wyrok nieprawomocny. 

Podsumowując, aby móc skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów dla honorarium autorskiego niezbędne jest spełnienie następujących warunków:

  • powstanie w ramach stosunku pracy utworu będącego przedmiotem praw autorskich – nabycie przez pracodawcę praw autorskich do utworu od twórcy poprzez nabycie wtórne,
  • posiadanie dowodów potwierdzających stworzenie przez pracownika utworu – może to być na podstawie ewidencji lub oświadczenia,
  • wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia pracownika – brak możliwości określenia procentowego.

5. Nowy status podatnika bezgotówkowego

Wiceminister finansów Jan Sarnowski zapowiedział, że trwają pracę nad wprowadzeniem statusu podatnika bezgotówkowego, który ma się pojawić już na początku przyszłego roku. Zaletą takiego statusu będzie możliwość uzyskania szybszego zwrotu podatku VAT.

W związku z panującą pandemią, preferowane jest wybieranie płatności bezgotówkowej. Zdaniem resortu, transakcje bezgotówkowe przyczyniają się do zmniejszenia szarej strefy oraz zwiększenia wpływów do budżetu państwa. Z uwagi na atrakcyjność oraz popularyzację tego rozwiązania, Ministerstwo Finansów chce wprowadzić status podatnika bezgotówkowego, który będzie uprawniał do szybszego otrzymania zwrotu podatku VAT (obecnie termin przyspieszony wynosi 25 dni). Jak wskazano: „jeśli przedsiębiorca jest uczciwy i znaczna większość jego obrotu realizowana jest w formule bezgotówkowej, w ten sposób realizowane są płatności i jest w pełni transparentny wobec administracji, to też administracja powinna go traktować partnersko i z dużo większą dozą zaufania niż ma to miejsce wobec pozostałych podatników”. Jest to zachęcenie przedsiębiorców do transakcji bezgotówkowych, jednak na chwilę obecną brak szczegółów dotyczących uzyskania statusu podatnika bezgotówkowego oraz uprawnień jakie on daje. W poselskim projekcie ustawy nr 327 pojawiła się propozycja skrócenia terminu zwrotu podatku VAT do 3 dni, jednak została odrzucano, ponieważ nie byłoby możliwe w tak krótkim czasie zweryfikowanie złożonego wniosku oraz dopełnienia wszystkich procedur z tym związanych.

6. Ustanowienie użytkowania wieczystego powinno być uznane za dostawę towaru – opinia rzeczniczki TSUE (sygn. akt C-604/19)

Zdaniem Juliane Kokott, rzeczniczki TSUE, czynność ustanowienia użytkowania wieczystego powoduje po stronie właścicieli powstanie ekonomicznego władztwa. Zgadzając się z dotychczasowymi interpretacjami organów podatkowych, rzeczniczka unijnego trybunału stwierdziła, że, czynność tę kwalifikuje się jako dostawę nieruchomości zgodnie z art. 14 ust. 1 dyrektywy VAT.

Należy wspomnieć, że dotychczasowy spór dotyczył ustawy przekształceniowej, która wprowadzała zmiany względem użytkowników wieczystych powodując, iż stają się oni właścicielami gruntów. Generowało to obowiązek płacenia rocznych opłat w związku z przekształceniem przez okres 20 lat.

Do tej pory gminy podtrzymywały, że czynność przekształcenia nie jest dostawą odpłatną towaru i nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Mimo takiego stanowiska, organy podatkowe nie zgadzając się z gminami uznały, że w pierwszej kolejności istotnym dla wskazania czynności dostawy towaru jest ustalenie okresu użytkowania wieczystego. Organ wskazuje przy tym, iż przed datą 1 maja 2004 r. opłaty te nie podlegały VAT. Natomiast po tym terminie czynność ta uległa zmianie i wskazano, że ustanowienie prawa użytkowania wieczystego stanowi dostawę towarów, a w konsekwencji powinno być opodatkowane podatkiem VAT.

Wskazać należy, że opinia rzeczniczki TSUE nie jest wiążąca, jednak w przyszłych wyrokach TSUE opinia ta może mieć istotne znaczenie.

Podobne wpisy