W miesiącu marcu w związku z zamknięciem przedszkoli i żłobków po raz kolejny przedłużono okres, w którym można ubiegać się o wypłatę dodatkowego zasiłku opiekuńczego przez pracujących rodziców. Planowane są również zmiany w zakresie posiadanych uprawnień kontrolnych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Proponowane zmiany są daleko idące i budzą wiele kontrowersji. Pojawił się także projekt senacki w sprawie wydłużenia terminu na wdrożenie Pracowniczych Planów Kapitałowych dla pracodawców zatrudniających poniżej 20 osób. Zapraszamy do zapoznania się z poniższym podsumowaniem tematów, które poruszyliśmy na łamach naszego bloga kadrowo-płacowego w miesiącu marcu.
1. Cyfryzacja usług w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i Urzędzie Skarbowym
Od 1 lutego 2021 r. Krajowa Administracja Skarbowa wraz z Ministerstwem Finansów uruchomiły funkcjonowanie platformy e-Urząd Skarbowy na stronie internetowej podatki.gov.pl Na chwilę obecną dostępny jest już podstawowy pakiet usług, z których można skorzystać w ramach funkcjonowania nowego portalu, jednak docelową datą wdrożenia wszystkich funkcjonalności jest wrzesień 2022 roku. Do tego czasu nowe usługi wdrażane będą etapami.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych również nie pozostaje w tyle. W ostatnim wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej, Prezes ZUS p. Gertruda Uścińska zapowiedziała transformację cyfrową całego systemu zabezpieczenia społecznego. Jednym z najważniejszych założeń tego projektu jest odciążenie przedsiębiorców w zakresie dokumentacji przekazywanej obecnie do ZUS. Zgodnie z zapowiedzią, powstać ma tzw. Jednolity Plik Ubezpieczeniowy, który ma automatycznie pobierać większość danych służących do rozliczenia składek ubezpieczeniowych w danym miesiącu bez konieczności składania obszernej jak dotychczas dokumentacji przez płatników składek. Nowością oferowaną przez ZUS ma być również udostepnienie ubezpieczonym i płatnikom składek aplikacji mobilnej, która pozwoli między innymi na zapłatę składek ZUS, śledzenie statusu prowadzonych przez Zakład spraw a także szybką weryfikację rozliczeń z ZUS.
2. Czy termin na wdrożenie PPK w małych przedsiębiorstwach zostanie wydłużony?
Do sejmu wpłynął projekt ustawy, w którym senatorowie proponują przesunięcie IV etapu wdrażania PPK (dotyczy to pracodawców zatrudniających mniej niż 20 osób). Proponują, aby te podmioty mogły zawrzeć umowę o zarządzanie PPK ostatecznie do 31 grudnia 2021 r. Natomiast umowa o prowadzenie PPK – 10 stycznia 2022 r. Ustawa nie została jeszcze przyjęta przez Sejm.
3. ZUS ZSWA do ZUS najpóźniej do 31 marca 2021
Pracodawcy zobligowani do zapłaty składek na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP) są zobowiązani także do złożenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacji ZUS ZSWA. Jest to zgłoszenie zawierające informację o okresach pracy w szczególnych warunkach lub warunkach o szczególnym charakterze przez osoby zatrudnione.
Druk ZUS ZSWA za poprzedni rok kalendarzowy należy przekazać do ZUS najpóźniej do końca marca.
4. Czy ZUS zyska nowe uprawnienia do kontrolowania?
27 stycznia 2021 Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało, na stronie Rządowego Centrum Legislacji, projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany zawarte w projekcie dotyczą przede wszystkim kwestii wypłaty zasiłków chorobowych za czas niezdolności do pracy.
Oprócz zmian w okresach zasiłkowych czy sposobie ustalania podstawy chorobowej, ważne zmiany mogą zostać wprowadzone w zakresie uprawnień do kontroli jakimi dysponował będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Specjaliści z zakresu prawa pracy wskazują na znaczące poszerzenie dotychczasowych możliwości kontrolnych posiadanych przez urzędników ZUS. W uzasadnieniu do projektu udostępnionym przez Ministerstwo, wskazane zostało, iż zapis w takiej formie ma na celu jedynie przyspieszenie procedury wypłaty zasiłków ubezpieczonym.
5. Konieczne zrównanie płacy kobiet oraz mężczyzn? – nowy projekt dyrektywy Komisji Europejskiej
4 marca Komisja Europejska przedstawiła projekt dotyczący jawności płac kobiet i mężczyzn zatrudnionych na tych samych stanowiskach. Projekt ma na celu przede wszystkim wyeliminowanie zachowań dyskryminacyjnych w odniesieniu do polityki płacowej. Jest to jeden z priorytetowych projektów przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen.
Projekt zakłada przede wszystkim:
- zapewnienie informacji o wynagrodzeniu dla kandydatów ubiegających się o dane stanowisko pracy,
- prawo do uzyskania informacji o poziomie wynagrodzeń osób zatrudnionych na tym samym stanowisku pracy w danej firmie z zachowaniem przepisów o ochronie danych osobowych,
- obowiązek przesyłania przez duże przedsiębiorstwa sprawozdań uwzględniających poziom zróżnicowania płac wśród kobiet i mężczyzn.
W przypadku wykrycia różnic powyżej 5% w poziomie wynagrodzeń kobiet i mężczyzn wykonujących tę samą pracę oraz niemożności uzasadnienia tego faktu przez zatrudniającego, pracodawca ma obowiązek wdrożenia działań mających na celu zniwelowanie wykrytych dysproporcji.
W dokumencie uwzględniono również narzędzia, które mają pomóc pracownikom w egzekwowaniu prawa do równego wynagrodzenia np. poprzez dostęp do zanimizowanych danych o pensjach na tych samych stanowiskach.
Projekt przewiduje również, zobligowanie państw członkowskich Unii Europejskiej do wprowadzenia sankcji dla przedsiębiorców nieprzestrzegających zasady równości wynagrodzeń a także regulacje odnoszące się do poziomu rekompensat dla dyskryminowanych pracowników. W kwestii dowodowej, ciężar dowodowy spoczywać ma na pracodawcy, który będzie musiał udowodnić przed sądem, iż nie dopuścił się stosowania dyskryminacji płacowej.
6. Czy pracownik zatrudniony na podstawie umowy na czas określony objęty jest szczególną ochroną przed wypowiedzeniem umowy o pracę?
Pracownik przed przejściem na emeryturę w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego objęty jest szczególną ochroną stosunku pracy. Dzięki tej zasadzie, pracodawca nie może wypowiedzieć zawartej z pracownikiem umowy o pracę w okresie 4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracownika.
W art. 39 Kodeksu Pracy (ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r., Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141) zawarto zapis, który gwarantuje zatrudnionym szczególną ochronę stosunku pracy w okresie przedemerytalnym, gdyż zgodnie z brzmieniem regulacji kodeksowej pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu pozostało nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli pozostały okres zatrudnienia umożliwia takiemu pracownikowi uzyskanie prawa do wypłaty emerytury wraz z osiągnięciem tego wieku.
Należy pamiętać jednak, iż pomimo tego, że osoba w wieku przedemerytalnym, zatrudniona na umowie na czas określony objęta jest ochroną stosunku pracy na podstawie art. 39 Kodeksu Pracy, to pracodawca nie ma obowiązku przedłużania takiej umowy do czasu osiągnięcia przez pracownika wieku emerytalnego. Umowa terminowa rozwiązuje się z upływem czasu na jaki została zawarta.
7. Zmiana wysokości stopy ubezpieczenia wypadkowego w okresie od 1 kwietnia 2021 do 31 marca 2022
Od 1 kwietnia 2021 roku do dnia 31 marca 2022 obowiązywać będą nowe stopy na ubezpieczenie wypadkowe, których wysokość uzależniona jest od charakteru prowadzonej działalności gospodarczej. Zgodnie z opublikowanym rozporządzeniem Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, wprowadzone zostaną zmiany w wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla niektórych grup działalności. Zmiana dotyczy płatników składek, którzy w 2020 roku zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie minimum 10 ubezpieczonych, a tym samym byli zobowiązani do przekazania do ZUS w terminie do 31 stycznia druku ZUS IWA. Zmianie nie ulega stopa składki wypadkowej dla pracodawców, którzy w 2020 roku zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie poniżej 10 ubezpieczonych i wynosi tak jak w okresie poprzednim 1,67%.
Należy pamiętać, iż w przypadku zmiany wysokości stopy procentowej, nową stawkę należy zastosować do wszystkich wynagrodzeń wypłaconych od dnia 1 kwietnia 2021. W przypadku wypłaty wynagrodzenia za miesiąc marzec do 10 dnia miesiąca następnego, zastosowanie ma już nowa stawka na ubezpieczenie wypadkowe.